معقل بن قیس یکی از فرمانداران نظامی اسلام بود که تعدادی از شورشیان را تعقیب کرد واز آذربایجان (اردشیر خرّه) گذشت، و با آنها جنگید، تعدادی کشته و تعدادی را اسیر گرفت.
در آن روزها فرماندار امیرالمؤمنین‌علیه السلام در آذربایجان (مصقلة بن هبیره) بود، چون در میان اسیران تعدادی از اهل قبیله او بودند، وساطت کرد، و گفت غرامت اسیران را می دهم تا آزاد شوند.
معقل بن قیس پذیرفت و اسیران آزاد شدند.
امّا مصقله 500 هزار درهم غرامت را نپرداخت.
امام علی‌علیه السلام طی نامه ای از او خواستند تا غرامت را بپردازد، که مبلغ 200 هزار درهم راپرداخت واز پرداخت بقیه سر باز زد.
چون با برخورد شدید امام روبرو شد به شام گریخت.
حضرت امیرالمؤمنین‌علیه السلام فرمود:
«رفتار او رفتار بزرگواران بود که اسیران را آزاد کرد، اما فرار او فرار بردگان بود، اگر به مرکز حکومت می آمد، وعدم توانائی خود راتوضیح می داد از او می پذیرفتم.» [1] .
(فَعَلَ فِعلَ السَّادَةِ وَ فَرَّ فِرارَ الْعَبیدِ)