نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 1757
همدلی و رازداری
یکی از حقوق اخلاقی و معنوی میان سربازان و فرماندهی کلّ، همدلی و رازداری است، یعنی
فرماندهان کلّ باید نسبت به فرماندهان ردههای پائین و سربازان جهادگر،
مهربان و با محبّت بوده و همدلی را رعایت کنند و در رعایت همدلی و یکرنگی
نیز باید اسرار نظام اسلامی را حفظ کنند. که حضرت امیرالمؤمنینعلیه السلام در نامه 50 نهجالبلاغه فرمود: التحذیر من الاغترار بالنّعم مِنْ عَبْدِ اللَّهِ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ إِلَی أَصْحَابَ الْمَسَالِحِ: أَمَّا
بَعْدُ، فَإِنَّ حَقّاً عَلَی الْوَالِی أَلَّا یغَیرَهُ عَلَی رَعِیتِهِ
فَضْلٌ نَالَهُ، وَلَا طَوْلٌ خُصَّ بِهِ، وَأَنْ یزِیدَهُ مَا قَسَمَ
اللَّهُ لَهُ مِنْ نِعَمِهِ دُنُوّاً مِنْ عِبَادِهِ؛ وَعَطْفاً عَلَی
إِخْوَانِهِ. مسؤولیات القیادة و القوات أَلَا وَإِنَّ لَکُمْ
عِنْدِی أَلَّا أَحْتَجِزَ دُونَکُمْ سِرّاً إِلَّا فِی حَرْبٍ، وَلَا
أَطْوِی دُونَکُمْ أَمْراً إِلَّا فِی حُکْمٍ، وَلَا أُؤَخِّرَ لَکُمْ
حَقّاً عَنْ مَحَلِّهِ، وَلَا أَقِفُ بِهِ دُونَ مَقْطَعِهِ، وَأَنْ
تَکُونُوا عِنْدِی فِی الْحَقِّ سَوَاءً. فَإِذَا فَعَلْتُ ذلِکَ
وَجَبَتْ لِلَّهِ عَلَیکُمُ النِّعْمَةُ، وَلِی عَلَیکُمُ الطَّاعَةُ؛
وَأَلَّا تَنْکُصُوا عَنْ دَعْوَةٍ، وَلَا تُفَرِّطُوا فِی صَلَاحٍ، وَأَنْ
تَخُوضُوا الْغَمَرَاتِ إِلَی الْحَقِّ، فَإِنْ أَنْتُمْ لَمْ
تَسْتَقِیمُوا لِی عَلَی ذلِکَ لَمْ یکُنْ أَحَدٌ أَهْوَنَ عَلَی مِمَّنْ
اعْوَجَّ مِنْکُمْ، ثُمَّ أُعْظِمُ لَهُ الْعُقُوبَةَ، وَلَا یجِدُ عِنْدِی
فِیهَا رُخْصَةً. فَخُذُوا هذَا مِنْ أُمَرَائِکُمْ، وَأَعْطُوهُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ مَا یصْلِحُ اللَّهُ بِهِ أَمْرَکُمْ، وَالسَّلَامُ. (نامه به فرماندهان سپاه) پرهیز از غرورزدگی در نعمتها «از بنده خدا، علی بن ابیطالب، امیرمؤمنان به نیروهای مسلّح و مرز داران کشور پس
از یاد خدا و درود! همانا بر زمامدار واجب است که اگر اموالی به دست آورد،
یا نعمتی مخصوص او شد، دچار دگرگونی نشود، و با آن اموال و نعمتها، بیشتر
به بندگان خدا نزدیک، و به برادرانش مهربانی روا دارد. مسؤولیتهای رهبری و نظامیان آگاه
باشید! حق شما بر من آن است که جز اسرار جنگی هیچ رازی را از شما پنهان
ندارم، و کاری را جز حکم شرع، بدون مشورت با شما انجام ندهم، و در پرداخت
حق شما کوتاهی نکرده، و در وقت تعیین شده آن بپردازم، و با همه شما
بگونهای مساوی رفتار کنم. پس وقتی من مسؤولیتهای یاد شده را انجام
دهم، بر خداست که نعمتهای خود را بر شما ارزانی دارد، و اطاعت من بر شما
لازم است، و نباید از فرمان من سرپیچی کنید، و در انجام آن چه صلاح است
سُستی ورزید، و در سختیها برای رسیدن به حق تلاش کنید، حال اگر شما
پایداری نکنید، خوارترین افراد نزد من انسان کج رفتار است، که او را به
سختی کیفر خواهم داد، و هیچ راه فراری نخواهد داشت، پس دستورالعملهای
ضروری را از فرماندهانتان دریافت داشته، و از فرماندهان خود در آن چه که
خدا امور شما را اصلاح میکند، اطاعت کنید، با درود.» [1] .
پی نوشت ها: (1) نامه 50 نهجالبلاغه معجم المفهرس محمد دشتی، که برخی از اسناد آن به این شرح است: 1- کتاب صفین ص 107: نصر بن مزاحم متوفای 202 ه) 2- کتاب أمالی ج1 ص217 م8: شیخ طوسی (متوفای 460 ه) 3- کتاب أمالی: شیخ مفید (متوفای 413 ه) 4- منهاج البراعة ج 3 ص 158: ابن راوندی (متوفای 573 ه) 5- بحار الانوارج 72 ص 354: مجلسی (متوفای 1110 ه) 6- بحارالانوار ج33 ص469 و75 و589: مجلسی (متوفای 1110 ه) 7- تحف العقول ص180: ابن شعبه حرانی (متوفای 380ه).
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 1757