نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 1753
هواشناسی
حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام نسبت به پیدایش آب، هوا، فضا و آسمانها فرمود: وَکَانَ
مِنِ اقْتِدَارِ جَبَرُوتِهِ، وَبَدِیعِ لَطَائِفِ صَنْعَتِهِ، أَنْ
جَعَلَ مِنْ مَاءِ الْبَحْرِ الزَّاخِرِ الْمُتَرَاکِمِ الْمُتَقَاصِفِ،
یبَساً جَامِداً، ثُمَّ فَطَرَ مِنْهُ أَطْبَاقاً، فَفَتَقَهَا سَبْعَ
سَمَاوَاتٍ بَعْدَ ارْتِتَاقِهَا، فَاسْتَمْسَکَتْ بِأَمْرِهِ، وَقَامَتْ
عَلَی حَدِّهِ. وَأَرْسَی أَرْضاً یحْمِلُهَا الْأَخْضَرُ الْمُثْعَنْجِرُ،
وَالْقَمْقَامُ الْمُسَخَّرُ، قَدْ ذَلَّ لِأَمْرِهِ، وَأَذْعَنَ
لِهَیبَتِهِ، وَوَقَفَ الْجَارِی مِنْهُ لِخَشْیتِهِ. وَجَبَلَ
جَلَامِیدَهَا، وَنُشُوزَ مُتُونِهَا وَأَطْوَادِهَا، فَأَرْسَاهَا فِی
مَرَاسِیهَا، وَأَلْزَمَهَا قَرَارَاتِهَا، فَمَضَتْ رُؤُوسُهَا فِی
الْهَوَاءِ، وَرَسَتْ أَصُولُهَا فِی الْمَاءِ، فَأَنْهَدَ جِبَالَهَا عَنْ
سُهُولِهَا، وَأَسَاخَ قَوَاعِدَهَا فِی مُتُونِ أَقْطَارِهَا وَمَواضِعِ
أَنْصَابِهَا، فَأَشْهَقَ قِلَالَهَا، وَأَطَالَ أَنْشَازَهَا، وَجَعَلَهَا
لِلْأَرْضِ عِمَاداً، وَأَرَّزَهَا فِیهَا أَوْتَاداً، فَسَکَنَتْ عَلَی
حَرَکَتِهَا مِنْ أَنْ تَمِیدَ بِأَهْلِهَا، أَوْ تَسِیخَ بِحِمْلِهَا،
أَوْ تَزُولَ عَنْ مَوَاضِعِهَا. فَسُبْحَانَ مَنْ أَمْسَکَهَا بَعْدَ
مَوَجَانِ مِیاهِهَا، وَأَجْمَدَهَا بَعْدَ رُطُوبَةِ أَکْنَافِهَا،
فَجَعَلَهَا لِخَلْقِهِ مِهَاداً، وَبَسَطَهَا لَهُمْ فِرَاشاً! فَوْقَ
بَحْرٍ لُجِّی رَاکِدٍ لَا یجْرِی، وَقَائِمٍ لَا یسْرِی، تُکَرْکِرُهُ
الرِّیاحُ الْعَوَاصِفُ، وَتَمْخُضُهُ الْغَمَامُ الذَّوَارِفُ؛ [1] . «إِنَّ فی ذلِکَ لَعِبْرَةً لِمَنْ یخْشَی». «از
نشانههای توانایی و عظمت خدا، و شگفتی ظرافتهای صنعت او آن است که از آب
دریای موج زننده، و امواج فراوان شکننده، خشکی آفرید، و به طبقاتی تقسیم
کرد، سپس طبقهها را از هم گشود و هفت آسمان را آفرید، که به فرمان او
برقرار ماندند، و در اندازههای معین استوار شدند و زمین را آفرید که
دریایی سبزرنگ و روان آن را بر دوش میکشد، زمین در برابر فرمان خدا فروتن،
و در برابر شکوه پروردگاری تسلیم است، و آب روان از ترس او ایستاد، و سپس
صخرهها، تپهها، و کوههای بزرگ را آفرید، آنها را در جایگاه خود ثابت نگاه
داشت، و در قرارگاهشان استقرار بخشید، پس کوهها در هوا و ریشههای آن در
آب رسوخ کرد، کوهها از جاهای پست و هموار سر بیرون کشیده و کم کم ارتفاع
یافتند، و ریشه آن در دل زمین ریشه دوانید، قلّهها سر به سوی آسمان
برافراشت، و نوک آنها را طولانی ساخت، تا تکیهگاه زمین، و میخهای
نگهدارنده آن باشد، سپس زمین با حرکات شدیدی که داشت آرام گرفت، تا ساکنان
خود را نلرزاند، و آن چه بر پشت زمین است سقوط نکند، یا از جای خویش منتقل
نگردد پس پاک و منزّه است خدایی که زمین را در میان آنهمه از امواج ناآرام،
نگهداشت، و پس از رطوبت آن را خشک ساخت، و آن را جایگاه زندگی مخلوقات خود
گردانید، و چون بستری برایشان بگستراند، بر روی دریایی عظیم و ایستادهای
که روان نیست و تنها بادهای تند آن را بر هم میزند، و ابرهای پرباران آن
را میجنباند.» [2] . «و توجّه به این شگفتیها درس عبرتی است برای کسی که بترسد» [3] .
پی نوشت ها: (1) اسناد و مدارک خطبه 211 به شرح زیر است: 1- ربیع الابرار ج1 ص98 ح67 ب2: زمخشری (متوفای 538 هجری) 2- کتاب النهایة ج1 ص37: ابن أثیر (متوفای 630 هجری) 3- منهاج البراعة ج 2 ص 332: ابن راوندی (متوفای 573 هجری) 4- نسخه خطی نهجالبلاغه ص 182: نوشته سال 421 5- بحار الانوار ج 54 ص 38: مرحوم مجلسی (متوفای 1110 هجری). (2) خطبه 211 نهجالبلاغه معجم المفهرس. (3) نازعات آیه 26.
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 1753