نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 1645
نیایش و جنگ
نیایش به درگاه پرودگار، خواهش انسان از خدای بزرگ است... که زمینهی مناسبی برای اقدام و فعالیت انسان به وجود میآورد. ضرورت
حیاتی نیایش برای انسانها از آنجاست که هدفها و راه رسیدن بدانها را معین
میکند و آنها را با الطاف، موازین و ارزشهای الهی پیوند میدهد. ضرورت دعا
و نیایش در زمان جنگ و پیش از کارزار از دیگران مواقع نیازمندی، بیشتر
است. زیرا اگر جنگ به پیروزی بینجامد، پیروزمندان را به سرکشی و زورگوئی وا
میدارد و هر گاه به شکست منجر شود به یاس و درماندگی دچارشان میسازد. و
از همین جاست که سربازان باید بدانند که خداوند بر همه برتری دارد و
سرنوشت زندگی و زندگانی در دست اوست. رزمندگان باید به عظمت خداوند باور
داشته باشند تا در هنگام پیروزی سرکش نشوند و در شکست به نومیدی دچار
نگردند. اما با این همه پس از تدارک تمام افزارهای مادی ضروری، باید به
نیایش پرداخت. امام علی (ع) پیش از آغاز حمله به دشمن چنین میگوید: «خداوندا!
ای پروردگار سقف برافراشته، و جوبه هم پوسته که آن را پنهانگاه شب و روز
کردی، و گذرگاه خورشید و ماه، و جای رفت و آمد ستارگان سیار، و ساکانان آن
را طایفهای از فرشتگانت قرار دادی که از پرستش تو خسته نمیگردند. و
ای آفریدگار این زمین که آن را قرارگاه آفریدگان ساختی و جولانگاه جانداران
و چهارپایان، که انواع مرئی و نامرئی آنها از شماره بیرون است. و ای
کردگار کوهساران بلند که آنها را میخهای استوار زمین قرار دادی و پشتیبان
خلق... اگر ما را بر دشمنان چیره ساختی ما را از ظلم و تعدی دور کن و به حق
پای بند ساز، و اگر آنان را بر ما غلبه دادی به ما شهادت عطا فرما و از
فتنه در امان بدار.» [1] . و در روز «جمل» میفرمود: «ای بهترین کسی
که دلها به وی پیوسته و زبانها نیایش او را گفتهاند. ای که بلایت خوش و
عطایت بیشمار است. میان ما و قوممان به حق داوری کن که تو بهترین داوری.»
[2] . و هنگام رویاروئی با دشمن میفرمود: «خداوندا... تو مرا از گناه بر کنار میداری و تو یار و مددکار منی. خداوندا... به تو روی آوردهام، و به نیروی تو میجنگم.» [3] . و همچنین میفرمود: «پروردگارا... چشمها به تو دوخته شده و دستها به سوی تو باز شده و قلبها با عمل نیکو به تو پیوسته و نزدیک شدهاند. خداوندا، میان ما و قوم ما به حق راهگشایی فرما که تو نیکوترین راهگشایی.» [4] . و در جنگ همچنین میفرمود: «خداوندا...
تو راهی از راههای روشنت را آشکار ساختی، رضای خود را در آن قرار دادی، و
یارانت را بر آن فراخواندی، و آن را پر ثوابترین راههایت گردانید، و
گرامیترین میعادگاه و دلپسندترین آئینهای خود ساختی، سپس جان و مال
مومنان را از ایشان باز طلبیدی و به آنان بهشت بخشیدی. همانان که در راه تو
پیکار میکنند، و بر سر پیمان راستین تو، میکشند و کشته میشوند. مرا از
کسانی بساز که عزت و جان گرفتند، سپس بنا به بیعتی که با تو کرده بودند جان
خویش در اختیارت گذاشتند، هیچ تقلب و پیمان شکنی از ایشان سر نزد، و از
راه خود بازنگشتند، و تنها سود ایشان آن بود که به پیمان تو وفا کنند و
محبت تو را جلب کنند و به تو نزدیک شوند... خداوندا بر محمد و خاندان
او درود فرست و شهادت در راهت را فرجام کردار من قرار ده و آن را بهترین
پایگاهی بساز که مایهی خشنودی تو گردد و از لغزشهایم برهاند. گزند دشمنان
خیره سر را وسیلهای ساز تا در شمار بندگان درگاهت در آیم و پیوسته در زیر
پرچم حق و درفش هدایت گام بردارم و پیروان آئین تو را یاری دهم، نه به
لرزشی تن دهم و نه تردیدی به دلم راه یابد. پس از گناهان تباه کنندهی
اعمال به تو پناه میبرم. پروردگارا به تو پناه میبرم از جبن و بزدلی
در مواضع هولناک و از سستی در مصاف گردان، و از گناهان بر باد دهندهی
اعمال، بدان سان که از روی شک از کاری دست بشویم یا از روی تردید به کاری
دست زنم، پس تلاشم با زیان توام خواهد بود و کردارم با ناکامی قرین» [5] .