مسئله فرار دوستان ضعیف النّفس، در همه دوران‌های تاریخ وجود داشت.
اگر علل و عوامل آن تبیین نگردد و عوامل بازدارنده، دقیقاً مورد ارزیابی قرار نگیرد، ممکن است فراگیر شده یک نظام را از پای درآورد،
باید دید چرا یک انسان از مسئولیت خود دست می‌کشد؟
و به طرف دشمن فرار می‌کند؟
چرا تمام روزنه‌های امید به روی او بسته شده است؟
اگر ضعفی در رفتار حکومتی مدیران وجود دارد، باید برطرف شود،
و اگر به ضعف و سستی ایمان افراد ارتباط دارد باید به تقویت روحیه و ایمان پرداخت که موارد یاد شده مورد توجّه حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام قرار دارد.
یکی از فرماندهان امام علی علیه السلام شخصی به نام «مصقلة بن هبیره شیبانی» بود که پس از ارتکاب جرم، به شام گریخت.
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام نسبت به عمل زشت او فرمود:
قَبَّحَ اللّهُ مَصْقَلَةَ فَعَلَ فِعْلَ السَّادَةِ، وَفَرَّ فِرارَ الْعَبِید
(خدا زشت گرداند روی مصقله را که کار بزرگان را انجام داد اما چون بردگان گریخت) [1] .
پس از ماجرای حکمیت در صفّین، یکی از افرادی که فریب خورد، «خریت بن راشد» از قبیله «بنی ناجیه» بود که به طرف مدائن و اهواز گریخت و شورش کرد و توسّط «معقل بن قیس» در کوه‌های رامهرمز ایران سرکوب شد و به طرف دریا و شمال ایران گریخت.
سرانجام به دست «نعمان بن صهبان» کشته شد.
مسئولیت آزادی اسرای این جنگ را فرماندار امام علی علیه السلام (مصقله) در نواحی آذربایجان بر عهده گرفت که با 500 هزار درهم غرامت آزاد گردند.
پس از پرداخت 200 هزار درهم احساس کرد که نمی‌تواند همه را بپردازد، از اینرو به طرف معاویه به شام گریخت [2] .