از گزارش‌های تاریخی و نیز اخبار و روایات، به دست می‌آید که متولّی بازار فقط مسئول برقراری امنیت و آرامش نبود، بلکه اموال بازرگانان و پیشه وران بازار هم، تحت نظر او بوده است، از همین رو علی علیه السلام رفتار نیروهای اطّلاعاتی بازار را هم به شدّت کنترل می‌کرده است.
و اگر خطایی از آنان سر می‌زد، به هیچ وجه، چشم پوشی نمی‌کرد.
چنان که «علی بن اصمع» را بر منطقه‌ای به نام «بارجاه» گماشت و چون خیانت کرد، دستش را برید.
این مرد، آن قدر زیست تا زمان حجاج را درک کرد،
روزی به حجّاج گفت:
- خانواده‌ام به من بدی کرده‌اند.
حجّاج گفت: چگونه؟
علی ابن اصمع گفت: چون نام «علی» بر من نهاده اند!
حجّاج گفت: چه زیبا گفتی!
آنگاه امارت محلّی را به او واگذار کرد و گفت:
اگر مطّلع شوم که خیانتی کرده‌ای، آن اندازه از دستت را که علی بن ابیطالب باقی گذاشته، قطع می‌کنم. [1] .
همچنین نحوه برخورد آن حضرت علیه السلام با «ابن هرمه» حکایت از بکارگیری نیروهای اطّلاعاتی دارد که نظارت دقیق آن بزرگوار بر امر تجارت و بازار را تحقّق می‌بخشید، که توضیح آن چنین است:
ابن هرمه، متولّی و مراقب بازار اهواز بود، او مرتکب خیانتی شد، هنگامی که خبر خیانت وی به حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام رسید، فوراً نامه‌ای به این مضمون برای «رفاعة بن شدّاد» حاکم اهواز نوشت:
«وقتی که نامه‌ام به دستت رسید، فوراً «ابن هرمه» را از مسئولیت بازار، عزل می‌کنی، به خاطر حقوق مردم، او را زندانی کن وهمه را از این کار باخبر نما تا اگر شکایتی دارند بگویند.
این حکم را به همه کارمندان زیر دستت، گزارش کن تا نظر مرا بدانند.
در این کار، نسبت به «ابن هرمه» نباید غفلت و کوتاهی شود، والاّ نزد خدا هلاک خواهی شد ومن هم به بد ترین وجه تو را از کار برکنار می‌کنم، و تو را به خدا پناه می‌دهم از این که در این کار، کوتاهی کنی.
ای رفاعه! روزهای جمعه، او را از زندان خارج کن وسی و پنج تازیانه بر او بزن و او را در بازار بگردان.
پس اگر کسی از او شکایتی با شاهد آورد، او و شاهدش را قَسَم بِده، آن وقت حق او را از مال «ابن هرمه» بپرداز.
سپس دست بسته و با خواری او را به زندان برگردان و بر پایش زنجیر بزن، فقط هنگام نماز زنجیر را از پایش در آور و اگر برای او خوردنی و نوشیدنی و یا پوشیدنی آوردند، مانع نشو و به کسی هم اجازه نده که بر او داخل شود تا راه مخاصمه و طریق نجات را به او بیاموز.
و اگر به تو گزارش رسید که کسی در زندان چیزی به او یاد داده که مسلمانی از آن ضرر می‌بیند آن کس را بزن و زندانی کن تا توبه کند و از عمل خود پشیمان شود.
ای رفاعه! همه زندانیان را برای تفریح به حیاط زندان بیاور، غیر از او «ابن هرمه»، مگر آن که برای جانش، بیمناک باشی که در این صورت، او را با زندانیان دیگر به صحن زندان می‌آوری.
اگر قدرت بدنی دارد هر سی روز، سی و پنج شلاّق بر بدنش می‌زنی و قضیه را برای من بنویس و نام جانشین او را هم گزارش کن و حقوق «ابن هرمه» را قطع کن.» [2] .