حدیث علی امیرُالْمُؤمنینَ: رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم به علی بن ابیطالب علیه السلام لقب مبارک «امیرالمؤمنین» داد که حاکی از امامت و خلافت آن حضرت و از القاب منحصر به فرد آن جناب می‌باشد.
الف - انس بن مالک نقل کرد که:
من خادم رسول اللَّه صلی الله علیه وآله وسلم بودم، شبی که بنا بود آن حضرت در منزل امّ حبیبه باشد، آبی برای وضویش آوردم، فرمود:
یا أنَس، یدخُلُ عَلَیکَ السَّاعَةَمِن هذَا البابِ امیرُ الْمُؤمِنینَ وَ خَیرُ الوَصیینِ، اَقْدمُ النّاسِ سِلْماً وَ اَکْثِرُهِم عِلْماً وَ اَرْجَحُهُم حِلْماً [1] .
«ای انس! الآن از این در امیرالمؤمنین و خیر الوصیین، اوّل کسی که اسلام آورد، کسی که از همه علم او بیشتر است، کسی که از همه مردم حلم و بردباری او بیشتر است وارد می‌شود».
اَنَس می‌گوید:
گفتم: خدایا آیا این شخص از قوم من می‌باشد؟
کمی نگذشت که دیدم علی بن ابیطالب علیه السلام داخل شد، در حالیکه رسول خدا وضو می‌گرفت، مقداری از آب وضو را به صورت آن حضرت پاشید.
ب - شیخ مفید در روایت دیگری به سند خوداز ابن عبّاس نقل می‌کند که:
رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم به امّ سلمه فرمود:
اِسْمَعی وَ اشْهَدی هذا عَلِی امیرُالْمُؤمِنینَ وَ سَیدُ الوَصِیینَ
«ای ابن عبّاس بشنو سخن مرا و شهادت ده که این شخص علی؛ امیرمؤمنان و بزرگ امامان است».
ج - و در روایت سوّم به سند خود از معاویة بن ثعلبه نقل می‌کند که:
به اباذر گفته شد، وصیت کن.
گفت: وصیت کرده‌ام.
گفتند: به کدام کس؟
گفت: به امیرالمؤمنین.
گفتند: به خلیفه سوم؟
گفت: نه، به امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب که او قوام زمین و ربّانی این امّت است.
د - خبر بریدة بن خضیب اَسلمی که میان علماء مشهور است با سندهائی که شرح آنها طولانی می‌شود، او می‌گوید:
رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم به جمعی و به من امر فرمود «ما هفت نفر بودیم از جمله ابوبکر، خلیفه دوّم، طلحه و زبیر» که:
سَلِّمُوا عَلی عَلِی بِاَمْرِة الْمُؤمَنینَ
«به علی علیه السلام با کلمه امیرالمؤمنین، سلام کنید».
ما به آن حضرت به لفظ یا امیرالمؤمنین، سلام کردیم، با آنکه رسول اللَّه زنده و در کنار ما بود. [2] .
ه - عیاشی در تفسیر خویش نقل می‌کند:
مردی به محضر امام صادق علیه السلام داخل شد و گفت:
السَّلامُ عَلَیکَ یا امیرالمؤمنین
امام صادق علیه السلام بپا خاست و فرمود:
این اسم جز به امیرالمؤمنین علی علیه السلام صلاحیت ندارد، خدا او را به این اسم، نامیده است.
گفتم: امام قائم شما با کدام نام خوانده می‌شود؟
فرمود: به او گویند:
السَّلامُ عَلَیکَ یا بَقِیةَ اللَّهِ، السَّلامُ عَلَیکَ یا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ [3] .
و امام باقر علیه السلام به فضل بن یسار فرمود:
یا فُضَیلُ لَمْ یسَمَّ بِها وَ اللَّهِ بَعْدَ عَلِی اَمیرِالمُؤمَنینَ اِلاَّ مُفتَرٍ کِذّابٌ اِلی یومَ النّاسِ هذا [4] .
«ای فضیل، به خدا قسم جز علی بن ابیطالب به این اسم «امیرالمؤمنین» خوانده نشده، مگر افتراگرِ دروغگو».
پی نوشت ها:
[1] ارشاد ص 20، شیخ مفید به نقل از انس بن مالک.
[2] ارشاد شیخ مفید ص 20، و مجلسی 2 در بحارالانوار ج 37 ص 340 -290، پنجاه صفحه به این مطلب اختصاص داده است، و علاّمه امینی در الغدیر ج 8 ص87، آنرا از حلیةالاولیاة ابی نعیم ج 1 ص 63 یا سه طریق از انس و ابن عبّاس و نیز در ج6 الغدیر ص 80 از حلیةُ الاولیاء و مناقب خوارزمی، و فرائد السمطین و غیر آن نقل کرده است.
[3] تفسیر عیاشی ج 1 ص 276، ذیل آیه 117 سوره نساء.
[4] بحارالانوار ج 37 ص 318.