نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 1500
گرفتن حق مردم از ستمکاران
حضرت امیرالمؤمنینعلیه السلام به یکی دیگر از حقوق اجتماعی، سیاسی مردم بر رهبر جامعه در خطبه 37 نهجالبلاغه اشاره فرمود و آن گرفتن حق مردم از ستمکاران است که فرمود: الذَّلِیلُ عِنْدِی عَزِیزٌ حَتَّی آخُذَ الْحَقَّ لَهُ، وَالْقَوِی عِنْدِی ضَعِیفٌ حَتَّی آخُذَ الْحَقَّ مِنْهُ. «خوارترین افراد نزد من عزیز است تا حق او را باز گردانم، و نیرومندها در نظر من پست و ناتوانند تا حق را از آنها باز ستانم.» [1] . و آنگاه هشدار داد که: «لَنْ تُقَدَّسَ أُمَّةٌ لَا یؤْخَذُ لِلضَّعِیفِ فِیهَا حَقُّهُ مِنَ الْقَوِی غَیرَ مُتَتَعْتِعٍ». ثُمَّ
احْتَمِلِ الْخُرْقَ مِنْهُمْ وَالْعِی، وَنَحِّ عَنْهُمُ الضِّیقَ
وَالْأَنْفَ یبْسُطِ اللَّهُ عَلَیکَ بِذلِکَ أَکْنَافَ رَحْمَتِهِ،
وَیوجِبُ لَکَ ثَوَابَ طَاعَتِهِ. وَأَعْطِ مَا أَعْطَیتَ هَنِیئاً،
وَامْنَعْ فِی إِجْمَالٍ وَإِعْذَارٍ! («ملّتی که حق ناتوانان را از زورمندان، بی اضطراب و بهانهای باز نستاند، رستگار نخواهد شد» پس
درشتی و سخنانان ناهموار آنان را بر خود هموار کن، و تنگ خویی و خود بزرگ
بینی را از خود دور ساز تا خدا درهای رحمت خود را به روی تو بگشاید، و تو
را پاداش اطاعت ببخشاید، آن چه به مردم میبخشی بر تو گوارا باشد، و اگر
چیزی را از کسی باز میداری با مهربانی و پوزش خواهی همراه باشد.) [2] .
پی نوشت ها: (1) خطبه 3: 37 نهجالبلاغه معجم المفهرس محمد دشتی، که برخی از اسناد آن به شرح زیر است: 1- کتاب أمالی ص200 مجلس 42 ح11: شیخ صدوق (متوفای 381 ه) 2- المحاسن والمساوی ج 1 ص 85: بیهقی شافعی (متوفای 458 ه) 3- اعجازالقرآن ص 189: باقلانی (متوفای 372 ه) 4- عقدالفرید ج 1 ص 207: ابن عبد ربه مالکی (متوفای 328 ه) 5- منهاجالبراعة ج 1 ص 244: ابن راوندی (متوفای 573 ه) 6- بحارالانوار ج 39 ص 351 ح25 ب90: مجلسی (متوفای 1110ه) 7- اصول کافی ج1 ص454 حدیث 4: کلینی (متوفای 328ه). (2) نامه 111: 53 نهجالبلاغه معجم المفهرس محمد دشتی، که برخی از اسناد آن به شرح زیر است: 1- تحف العقول ص 126: ابن شعبه حرانی (متوفای 380 ه) 2- دعائم الاسلام ج 1 ص 350: قاضی نعمان (متوفای 363 ه) 3- نهایة الارب ج 6 ص 19: نویری شافعی (متوفای 732 ه) 4- فهرست نجاشی ص 7: نجاشی (متوفای 450 ه) 5- فهرست ص37: شیخ طوسی (متوفای 460 ه) 6- تاریخدمشق ج3 ص289 ح1311و1314: ابن عساکر شافعی (متوفای 573 ه) 7- بحارالانوارج17ص68وج72ص96وج85ص92: مجلسی (متوفای 1110 ه) 8- من لایحضره الفقیه ج4 ص409: شیخ صدوق (متوفای 381 ه).
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 1500