در اسم پدر قیس، بین مورخان اختلاف است: ر.ک: رجال طوسی (قیس بن فهران) و
رجال کشی، (قیس بن مهران) و تاریخ طبری و وقعة صفّین (قیس بن فهدان).
قیس بن فهران از اصحاب امیرمؤمنان علیه‌السلام به شمار می‌آید [1] که در جنگ صفّین مجاهدت کرده است.
نصر بن مزاحم نقل کرده: در یکی از روزهای جنگ صفین، مردی از قبیله عکّ از سپاه معاویه خارج شد و مبارز طلبید، در این هنگام قیس بن فهدان (فهران) به جنگِ وی رفت و طولی نکشید که مرد «عکّی» با نیزه او به قتل رسید. پس از آن قیس این گونه سرود:
لقد علمت عکُّ بصفّین أنّنا
إذا ما نُلاقی الخیلَ نطعُنَها شَزراً
و نَحمِلُ رایاتِ القتالِ بِحقِّها
فَنُورِدُها بِیضاً و نُصدِرُها حُمْراً
- [گروه] عکّ در جنگ صفّین دریافتند که ما هرگاه با انبوهی از سواران روبه‌رو شویم، با نیزه، آنان را خواهیم زد.
- و پرچم‌های جنگ را به شایستگی برگرفته‌ایم، آنها را سفید [به میدان] می‌بریم و قرمز از (خون) دشمن باز می‌آوریم. [2] .
ابومخنف نقل کرده که قیس در معرکه جنگ صفّین، به یارانش فرمان حمله می‌داد و آنان را به جنگ تحریک و تحریض می‌کرد و می‌گفت: «چشم‌ها را ببندید، کم حرف بزنید و با هم قرین خود، رو به رو شوید و طوری بجنگید تا کسی از عرب نتواند مقابل شما بیاید.» [3] .
او از کسانی بود که در ارادت و اخلاص نسبت به امیرالمؤمنین علیه‌السلام پایدار باقی ماند و در قیام «حجر بن عدی» علیه کارگزاران معاویه که به حضرت جسارت و توهین می‌کردند، شرکت کرد. وی هم‌چنین به مجالس قبیله کنده می‌رفت و آنان را به دفاع از حجر فرا می‌خواند و در تحریک آنان چنین سروده است:
یا قومَ حُجرٍ دافِعوا و صاوِلُوا
و عَن أخِیکم ساعةً فقاتِلوا
لا یلفَیاً مِنکم لحُجرٍ خاذِلٌ
ألَیس فیکم رامحٌ و نابِل
و فارِسٌ مستلتمٌ و راجِلُ
و ضاربٌ بِالسیفِ لا یزایل
- ای قوم حجر دفاع کنید و بخروشید و در کنار برادرتان زمانی را بجنگید.
- کسی از شما را نبینم که «حجر» را تنها بگذارد، آیا در میان شما نیزه‌دار و تیرانداز نیست؟
- و تک‌سواری زره‌پوش و پیاده نظام و کسی که پا برجا شمشیر می‌زند در میان شما نیست؟ [4] .