«قیس بن عفریه جشمی» [1] از اصحاب امیرمؤمنان علیه‌السلام بود که نامش را «ملک» ذکر کرده‌اند. [2] وی از طایفه قیس کوفه بود و هنگامی که ناکثین (اصحاب جمل) در بصره به هیچ راهی جز جنگ با امیرالمؤمنین حاضر نشدند، او خطاب به مردم بصره چنین گفت:
ای مردم! من قیس بن عقدیه حُمیسی [3] هستم، همانا این گروهی که به این مکان آمده‌اند - طلحه، زبیر و عایشه و همراهانشان - اگر از ترس به این جا آمده‌اند که دروغ می‌گویند؛ زیرا از شهر امنی [مکه] بیرون آمده‌اند که در آن جا حتی حیوانات نیز در امانند و اگر به خون‌خواهی عثمان آمده‌اند، - باز هم دروغ می‌گویند - زیرا ما که از قاتلان عثمان نیستیم تا در این جا آمده‌اند برای جنگ و خونریزی، بنابراین بیایید از من اطاعت کنید و اینها را به همان جایی که از آن آمده‌اند، بازگردانید. [4] .