برخی با فریب خوردن می‌گریزند (عامل فرهنگی)،
و بعضی، عامل خویشاوندی آنها را می‌لغزاند،
و گروهی مشکل سیاسی دارند،
می‌خواهند به قدرت و مال و امکانات دنیا برسند،
رفاه طلب و دین فروشند،
هر جا که لقمه چربی باشد حاضر می‌شوند،
در پیکار و مبارزه هدف و آرمان مقدّسی ندارند،
معامله گردند، تجارت کننده‌اند، با سران قدرت‌ها، با شاهان و سلاطین، وارد معامله می‌شوند،
هرکس آنها را تأمین کرد، به آن روی می‌آورند، و دیگر وجدان و عاطفه و وطن دوستی و ایمان و تعهّد در آنان راه ندارد.
این عدّه را باید با تبلیغات حساب شده افشا کرد، و زشتی فرار را تبلیغ نمود، تا انسان آزاده‌ای به خودفروشی و بردگی روی نیاورد.
که حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام نسبت به مصقله فرمود:
قَبَّح اللّه مَصْقَلَه فَرَّ فِرار الْعَبید [1] .
«خدا زشت گرداند روی مصقله را که چون بردگان گریخت»
امام علی علیه السلام نسبت به فرار عمر و عاص فرمود:
وَلَمْ یبایعْ حَتّی شَرَطَ اَنْ یؤتِیهِ عَلَی الْبَیعَةِ ثَمناً، فَلا ظَفِتْ یدُ الْبایع [2] .
(عمروعاص با معاویه بیعت نکرد مگر آنکه شرط نمود تا عوض بیعت بهائی دریافت کند، هرگز دست بیعت کننده به پیروزی نرسد)
و آنگاه که جمعی از مردم مدینه به شام گریختند، فرار آنها را به زشتی یاد کرد، که فرار از حق به باطل، و از نور به تاریکی‌ها بود؛
أَمَّا بَعْدُ، فَقَدْ بَلَغَنِی أَنَّ رِجَالاً مِمَّنْ قِبَلَکَ یتَسَلَّلُونَ إِلَی مُعَاوِیةَ، فَلَا تَأْسَفْ عَلَی مَا یفُوتُکَ مِنْ عَدَدِهِمْ، وَیذْهَبُ عَنْکَ مِنْ مَدَدِهِمْ، فَکَفَی لَهُمْ غَیاً، وَلَکَ مِنْهُمْ شَافِیاً، فِرَارُهُمْ مِنَ الْهُدَی وَالْحَقِّ، وَإِیضَاعُهُمْ إِلَی الْعَمَی وَالْجَهْلِ
وَ إِنَّمَا هُمْ أَهْلُ دُنْیا مُقْبِلُونَ عَلَیهَا، وَمُهْطِعُونَ إِلَیهَا، وَقَدْ عَرَفُوا الْعَدْلَ وَرَأَوْهُ، وَسَمِعُوهُ وَوَعَوْهُ، وَعَلِمُوا أَنَّ النَّاسَ عِنْدَنَا فِی الْحَقِّ أُسْوَةٌ، فَهَرَبُوا إِلَی الْأَثَرَةِ
فَبُعْداً لَهُمْ وَسُحْقاً!! إِنَّهُمْ - وَاللَّهِ - لَمْ ینْفِرُوا مِنْ جَوْرٍ، وَلَمْ یلْحَقُوا بِعَدْلٍ، وَإِنَّا لَنَطْمَعُ فِی هذَا الْأَمْرِ أَنْ یذَلِّلَ اللَّهُ لَنَا صَعْبَهُ، وَیسَهِّلَ لَنَا حَزْنَهُ، إِنْ شَاءَ اللَّهُ، وَالسَّلَامُ. [3] .
(پس از حمد و ستایش خدا! به من خبر رسیده که افرادی از قلمرو تومخفیانه به «معاویه» پیوسته‌اند بر این تعداد که از دست داده‌ای و ازکمک آنان بی‌بهره مانده‌ای افسوس مخور برای آنها همین گمراهی‌بس که از هدایت حق به سوی کوردلی و جهل شتافته‌اند و این برای تومایه آرامش خاطر است.
آنها دنیاپرستانی هستند که با سرعت بآن روی آورده‌اند در حالی که عدالت را به خوبی شناخته و دیده و گزارش آنرا شنیده‌اند و بخاطرسپرده‌اند که همه مردم در نزد ما و در آئین حکومت ما حقوق برابردارند آنها از این برابری به سوی خود خواهی و تبعیض و منفعت طلبی‌گریخته‌اند.
دور باشند از رحمت خدا!
به خدا سوگند! آنها از ستم نگریخته‌اند و بعدل روی نیاورده‌اند.
و ماامیدواریم که در این راه خداوند مشکلات را بر ما آسان سازد. و سختی‌ها را هموار! انشاءاللّه. والسلام)