امیرالمؤمنین صلی الله علیه وآله وسلم شبی از مسجد کوفه به سوی خانه خویش حرکت می‌کرد در حالی که کمیل بن زیاد از دوستان خاصّ آن حضرت، او را همراهی می‌کرد، در اثناء راه از کنار خانه مردی گذشتند که صدای تلاوت قرآنش بلند بود که آیه:
اَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیلِ [1] .
را با صدای حزین و آهنگ دلنشین می‌خواند،
کُمیل در دل خود از حال این مرد بسیار لذّت برد و از حالت معنوی او در تعجّب فرو رفت بی آنکه چیزی بر زبان براند،
امام علیه السلام متوجّه شده، خطاب به کُمیل فرمود:
«ای کمیل صدای قرائت و ناله حزین این مرد مایه اعجاب تو نشود، او از اهل دوزخ است و من به زودی خبر آنرا به تو خواهم داد.»
کمیل بن زیاد از دو جهت در شگفت ماند، نخست از این جهت که امام علیه السلام همان لحظه از نیت باطنی او اطلاع یافت
و دیگری آن بود که آن حضرت از دوزخی بودنِ این مرد ظاهر الصّلاح خبر داد.
مدّتی گذشت، در روز جنگ جَمَل امیرالمؤمنین علیه السلام در حالی که شمشیری در دست داشت، با نوکِ شمشیر به سری که به زمین افتاده بود، اشاره کرد و فرمود:
ای کمیل،
اَمَّنْ هُوَ قانِتُ آناءَ الْلَّیلِ
یعنی این همان شخصی است که در آن شب قرآن تلاوت می‌نمود و حال او تو را به تعجّب واداشته بود.
کمیل به خاک افتاد و قدم‌های آن حضرت را بوسیده و استغفار کرد. [2] .