نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 1038
شتاب در تربیت کودک
یکی دیگر از روشهای تربیت، شتاب در بازسازی و آموزش و تربیت کودک است. پدران
و مادران و دیگر مربّیان تربیتی باید در تربیت کودک شتاب کنند زیرا
زمینههای یادگیری و بازپروری و تربیت در سنین کودکی بیشتر از دیگر مراحل
عمر فراهم است که فرمود: أَیْ بُنَیَّ، إِنِّی لَمَّا رَأَیْتَنِی قَدْ
بَلَغْتُ سِنّاً، وَرَأَیْتُنِی أَزْدَادُ وَهْناً، بَادَرْتُ بِوَصِیَّتِی
إِلَیْکَ، وَأَوْرَدْتُ خِصَالاً مِنْهَا قَبْلَ أَنْ یَعْجَلَ بِی
أَجَلِی دُونَ أَنْ أُفْضِیَ إِلَیْکَ بِمَا فِی نَفْسِی، أَوْ أَنْ
أُنْقَصَ فِی رَأْیِی کَمَا نُقِصْتُ فِی جِسْمِی، أَوْ یَسْبِقَنِی
إِلَیْکَ بَعْضُ غَلَبَاتِ الْهَوَی وَفِتَنِ الدُّنْیَا، فَتَکُونَ
کَالصَّعْبِ النَّفُورِ. وَإِنَّمَا قَلْبُ الْحَدَثِ کَالْأَرْضِ
الْخَالِیَةِ مَا أُلْقِیَ فِیهَا مِنْ شَیْءٍ قَبِلَتْهُ. فَبَادَرْتُکَ
بِالْأَدَبِ قَبْلَ أَنْ یَقْسُوَ قَلْبُکَ، وَیَشْتَغِلَ لُبُّکَ،
لِتَسْتَقْبِلَ بِجِدِّ رَأْیِکَ مِنَ الْأَمْرِ مَا قَدْ کَفَاکَ أَهْلُ
التَّجَارِبِ بُغْیَتَهُ وَتَجْرِبَتَهُ، فَتَکُونَ قَدْ کُفِیتَ مَؤُنَةَ
الطَّلَبِ، وَعُوفِیتَ مِنْ عِلَاجِ التَّجْرِبَةِ، فَأَتَاکَ مِنْ ذلِکَ
مَا قَدْ کُنَّا نَأْتِیهِ، وَاسْتَبَانَ لَکَ مَا رُبَّمَا أَظْلَمَ
عَلَیْنَا مِنْهُ. (پسرم! هنگامی که دیدم سالیانی از من گذشت، و توانایی رو به کاستی رفت، به نوشتن وصیّت برای تو شتاب کردم، و
ارزشهای اخلاقی را برای تو بر شمردم، پیش از آن که أجل فرا رسد، و رازهای
درونم را به تو منتقل نکرده باشم، و در نظرم کاهشی پدید آید چنان که در
جسمم پدید آمد، و پیش از آن که خواهشها و دگرگونیهای دنیا به تو هجوم آورند، و پذیرش و اطاعت مشکل گردد، زیرا قلب نوجوان چونان زمین کاشته نشده، آماده پذیرش هر بذری است که در آن پاشیده شود. پس در تربیت تو شتاب کردم، پیش از آن که دل تو سخت شود، و عقل تو به چیز دیگری مشغول گردد، تا به استقبال کارهایی بروی که صاحبان تجربه، زحمت آزمون آن را کشیدهاند، و تو را از تلاش و یافتن بینیاز ساختهاند، و آن چه از تجربیّات آنها نصیب ما شد، به تو هم رسیده، و برخی از تجربیّاتی که بر ما پنهان مانده بود برای شما روشن گردد.) [1] .
پی نوشت ها: (1) نامه 31 نهجالبلاغه معجمالمفهرس محمد دشتی، که برخی از اسناد آن به این شرح است: 1- کتاب رسائل: کلینی (متوفای 328 ه) 2- کتاب زواجر و مواعظ: حسنبنعبداللهبنسعید(متوفای قرن3 ه) 3- عقد الفریدج3ص90 و91 و143 وج3 جدید114: ابن عبد ربه مالکی (متوفای 328 ه) 4- من لایحضره الفقیه ج4 ص392 و386: شیخ صدوق (متوفای 381 ه) 5- تحف العقول ص97: 52 و99: 68 و76: ابن شعبه حرانی (متوفای 380 ه).
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 1038