متن: « 279، 278 »

تجزيه و تركيب‌

كلّ شيئ: مضاف و مضاف اليه، مبتداء و خبرش « مستتبع غاية» است.

غاية: مفعول مقدّم براى « مستتبع » .

حتّى: حرف ابتداء.

فواعل: مبتداء و جمله « هى الطّبايع» خبر آن است.

القسر: مبتداء و خبرش « لا يكون دائما» است.

كاف: جارّه و مدخولش « ماء » مصدريّه غير زمانيّه است.

لم يك بالاكثر: فعل ناسخ با اسم و خبرش.

فاء: سببيّه و مدخولش بصيغه امر غائب جواب براى شرط مقدّر كه‌

عبارات قبل بر آن دلالت دارد.

ترجمه: هر چ يزى داراى غايتى است حتّى طبايع بى‌شعور نيز فاعل بوده و داراى‌

غايتى هستند و فاعليّت فواعل نه بطور دائم و نه بنحو اكثر از سنخ فاعل بالقسر

نيست.

متن: « 281، 280 »

تجزيه و تركيب‌

اذ: بمعناى تعليل.