و مستلزم تسلسل است و لزوم اين محذور بخاطر اينست كه قاعده فرعيّه را در بسيطه‌

جارى دانسته و معناى آنرا ثبوت الشّيئ للشّيئ قرار داديم و الّا اين اشكال پ يش‌

نمى‌آمد چ نان چ ه صاحب اسفار براى دفع اين محذور فرموده:

وجود براى ماهيّت از عوارض خارجى محسوب نمى‌شود بطورى كه بدون‌

آن ماهيّت امر محقّق و ثابتى باشد تا در نتيجه اثبات وجود براى آن اثبات الشّيئ‌

للشّيئ باشد بلكه وجود در خارج عين ماهيّت است پ س اسناد آن به ماهيّت بمعناى‌

ثبوت الشّيئ مى‌باشد و اشكال پ يش نمى‌آيد.

بلى قائلين به اصالت ماهيّت مخلصى از اين اشكال ندارند.

متن: « 243، 242 »

تجزيه و تركيب‌

بدّل: فعل مجهول و « باستلزام » متعلّق به آن و نائب فاعلش است.

خصّصت: فعل مجهول و « عقليّة الاحكام» نائب فاعل آنست.

قيل: فعل مجهول و نائب فاعلش جمله « فقد مبدء و لو ذهنا» مى‌باشد.

مبدء: تميز است از فاعل « فقد » .

و لو ذهنا: « لو » وصليّه است و « ذهنا » خبر كان محذوف و جمله حال است‌

براى « مبدء » .

مفهوم موجود: مضاف و مضاف اليه، مبتداء و خبرش « اتّحد » است.

مع الشّيئ: مضاف و مضافه اليه و مضاف ظرف به « اتّحد » متعلّق است.

ترجمه: بعضى براى دفع اشكال عبارت قاعده فرعيّه را باستلزام تبديل نموده‌اند

چ نان چ ه بعضى بهمين منظور اين حكم عقلى (ثبوت الشّيئ للشّيئ فرع الخ) را

تخصيص داده‌اند.