چ ه مصلحتى در اينستكه حقتعالى از فيض وجود نسبت به عالم امساك‌

نموده و آنرا مورد افاضه بى‌نهايت خود قرار ندهد.

شرح فارسى:

توضيح‌

بين اهل اصطلاح و ارباب فنّ در علّت و مرجّح حدوث عالم اختلافست.

رأى كعبى‌

كعبى كه از قدماى متكلّمين است مرجّح را نفس وقت و زمان دانسته و

مى‌گويد:

عالم (ما سوى اللّه) چ ون زمانى است يعنى واقع در زمان مى‌باشد لا جرم‌

علّت حدوث همان زمان است و در مقام توضيح مرام ايشان مى‌توان گ فت:

بلاشبهه نفس زمان جزء عالم است پ س ممكن و حادث است و مناط

حدوث و مرجّح آن نمى‌شود چ يز ديگرى باشد چ ون زمان نيز از جمله حوادث است‌

پ س لا بدّ مرجّح حدوثش ذات خود آن است و در نتيجه بايد گ فت مرجّح عالم چ ه‌

زمان و چ ه غير آن نفس زمان مى‌باشد.

نقد مصنّف بر كعبى‌

مرحوم مصنّف در مقام انتقاد از مقاله كعبى مى‌فرمايد:

مرجّح نفس وقت نيست زيرا مى‌توانيم بگوئيم مرجّح نفس وقت براى‌

حدوث چ يست؟

اگر باز وقت و زمان باشد منجر به تسلسل مى‌شود و در غير اين صورت‌

مقصود و مطلوب ما حاصل مى‌گردد كه مرجّح نفس زمان نيست.

مؤلّف گ ويد:

طبق تقريرى كه مذهب كعبى را نموديم اين انتقاد بنظر تمام نمى‌رسد

زيرا همانطورى كه گ ذشت كعبى عالم را بلحاظ زمانى بودنش واقع در زمان‌