الملكة لا السّلب المطلق فانّه ليس من خواصّه فهذه الثّلاثة مع قبول‌

القسمة الّذى عرف الكمّ به من خواصّه و انّما تعرض لغيرها بتوسّطه،

فادروا يا اولى الدّراية.

ترجمه: به كم سه حكم را اختصاص بده:

1- در آن چ يزى وجود دارد كه آنرا عدّ مى‌نمايد.

يعنى شيئى است كه آنرا فانى مى‌كند، پ س كم منفصل در آن واحد است‌

كه عاد و فانى‌كننده تمام انواع اين كم مى‌باشد البتّه در بين انواع (اعداد) برخى‌

بعضى ديگر را عدّ و فانى مى‌نمايند.

و كم متّصل قابل تجزيه است لذا مى‌توان آنرا قابل تعديد دانست و مبدء

عدد واحد است كه عاد و فانى‌كننده تمام اعداد مى‌باشد باين معنا كه تمام اعداد

بآن قابل تقسيم هستند.

2- تساوى و ضدّ آن كه لا مساوات باشد نيز اختصاص بكم دارد.

اينكه به لا مساوات اطلاق ضدّ نموديم با اينكه لا مساوات امر عدمى است و

ضدّ بايد وجودى باشد، در آن اصطلاح اهل منطق را ملاحظه كرديم چ ه آنكه ايشان‌

در ضدّين وجودى بودن متضادّين را شرط نمى‌دانند فلذا شيخ الرّئيس قضيّه سالبه‌

كلّيّه را ضدّ موجبه كلّيّه خوانده است چ نان چ ه در برخى از علوم غير حقيقى امر چ نين‌

مى‌باشد.

3- نهايت و لا نهايت در جسم بملاحظه اينستكه از مقوله كم مى‌باشد

وجود دارد.

سپس مى‌فرمايد:

كلمه « لا نهايت» با « نهايت » نسبتشان عدم و ملكه است نه سلب و ايجاب‌

چ ه آنكه سلب از خواصّ مقوله كم نيست.

سپس مى‌فرمايد:

اين سه حكم با قبول قسمت نمودن كه در تعريف « كم » ذكر گ رديد از

خواصّ آن مى‌باشند و اگر در غير مقوله كم اين احكام و قابليّت براى قسمت عارض‌