بشرط مى‌شوند.

قطب الدّين در درّة التّاج گ ويد:

و ما چ ون تخيّل ثخن نمى‌كنيم بى آنكه التفات كنيم بچيزى از موادّ آن بعد

تام باشد كه جسم تعليمى است و چ ون او را متناهى تخيّل كنيم تخيّل سطح او كرده‌

باشيم و اگر تخيّل سطح او كنيم بى‌آنكه التفات كنيم بچيزى از آنها كه مقارن‌

اوست در موادّ از لون، وضوء آن سطح تعليمى باشد و برين وجه است قياس خطّ

تعليمى.

قوله: اى انواع الكم الجنسى فى ضمن المتّصل القار: ضمير متّصل بانواعه در متن‌

به كمّ كه در عنوان بحث است راجعست و چ ون اين كم مقسّم براى كم متّصل و

منفصل است قهرا مقسم براى اقسام كم متّصل نيز كه قار و غير قار است مى‌باشد و

در اينجا مرحوم مصنّف بصدد اينست كه بفرمايد اگرچه بحسب عبارت ضمير بايد به‌

كم عنوان بحث رجوع كند لكن چ ون اين فرد از آن يعنى كم متّصل را باقسامه‌

بصورت تعليمى اخذ مى‌كنند و امرش در اين لحاظ و اخذ بسر حدّ شهرت رسيده لهذا

از مرجع ضمير ما نيز خصوص اقسام تعليمى را اراده نموده‌ايم و اين خلافى نيست‌

چ ه آنكه از مطلق اراده اشهر افراد بسيار مى‌كنند.

شرح عربى: و اخصص به، اى بالكمّ ثلثة احكام:

وجود ما يعدّه، اى شيئ يفنيه، فا اكّم المنفصل يوجد فيه الواحد و هو

عاد جميع انواعه مع انّه قد يعدّ بعضها بعضا و المتّصل قابل للتّجزية فهو

قابل للتّعديد و العدد مبدئه الواحد فهو عادله.

كما التّساوى خصّه و ضدّه، اى ضدّه التّساوى ايضا خصّه و هو

اللّامساواة و اطلاق الضّدّ عليه مع كونه عدميّا باصطلاح المنطقيّين‌

لانّهم لا يشترطون فى الضّدّين كونهما وجوديّين و لذا سمّى الشّيخ‌

الرّئيس السّالبة الكلّيّة ضدّا للموجبة الكلّيّة و كذا فى بعض من‌

العلوم الغير الحقيقيّة.

كذا نهاية و لا نهاية فى الجسم، اى لا نهاية مأخوذة على سبيل عدم‌