5- در جملات زير اسماء غير منصرف را جدا
كرده و سبب عدم انصراف آنها را بيان كنيد؟
الف: و لهم مقامع من حديد ( سوره حج آيه 21)
ب: و لقد زيّنا السّماء الدّنيا بمصابيح ( سوره ملك آيه 5)
ج: و اذ قلنا للملائكة اسجدوا لآدم فسجدوا الا ابليس ( بقره آيه 34)
د: قتل داود جالوت ( سوره بقره آيه 251)
ه: ولى فيها (العصا) مآرب اخرى ( سوره طه آيه 18)
و: اذهب الى فرعون انّه طغى ( سوره طه آيه 24)
ز: فان له جهنّم ( سوره طه آيه 74)
ح: فلبث سنين فى اهل مدين ( طه آيه 40)
ط: و اجعل لى وزيرا من اهلى، هرون اخى ( طه آيه 29 و 30)
ى: جاعل الملئكة رسلا اولى اجنحة مثنى و ثلاث و رباع ( فاطر آيه 1)
جواب
1- شرط عدم انصراف در مؤنث معنوى آن است كه علم باشد
2- وجه آنكه در معارف فقط علميّت موجب غير منصرف شدن اسم مىباشد نه غير
آن به فرموده مرحوم سيّد على خان كبير آن است كه: غير از علميّت سائر اسباب تعريف
يا مستلزم بناء بوده همچون مبهمات (ضمائر و موصولات و اسماء اشاره) و يا مستلزم
حكمى هستند كه آن حكم با منع صرف منافات دارد همچون تعريف با الف و لام يا اضافه و
يا اساسا لازم التعريف نبوده بلكه تعريف و عدم تعريف در آن دائر مدار قصد متكلم
است همچون منادى پس از ميان معارف تنها علم است كه علميّت آن موجب عدم انصراف
مىباشد.