[ نعبد] و الباقى جار على اسلوبه.

و من زعم انّ فى مثل [ يا ايّها الّذين آمنوا ] التفاتا و القياس آمنتم فقدسها على ما يشهد به كتب النّحو.

ترجمه‌

التفات از نظر جمهور

مصنّف گويد:

مشهور گويند: التفات عبارتست از آوردن معنائى بيكى از طرق سه‌گانه پس از تعبيرش بطريق ديگر از اين طرق.

شارح گويد:

مقصود از [من الثلاثة] تكلّم و خطاب و غيبت بوده و ضمير در [عنه‌] به [معنا] و در [منها] به [طرق‌] راجعست سپس مى‌افزايد:

تعريفى كه براى التفات از جمهور نقل شد مشروط است به اينكه تعبير دوّم برخلاف مقتضاى ظاهر و آنچه سامع انتظارش را ميكشد باشد و اين قيد لازمست و بر مصنف بود كه در نقل تعريف التفات از جانب جمهور آنرا ذكر مى‌كرد تا بدينوسيله قول ما كه مى‌گوئيم: انا زيد و انت عمرو و نحن اللذون صبحوا الصّباحا و نيز مثل فرموده حقتعالى: [ ايّاك نستعين‌ ] و اهدنا و انعمت از تعريف التفات خارج شوند چه آن‌كه التفات نسبت به فرموده باريتعالى در سوره فاتحه صرفا در [ايّاك‌] نعبد بوده و باقى آيات بعدى جارى بر اسلوب و روش آن ميباشند.

و كسيكه پنداشته در مثل [ يا ايّها الّذين آمنوا ] التفاتست و قياس و قاعده مقتضى است كه آمنتم گفته شود همانا بر آنچه كتب نحو شهادت مى‌دهند وى سهو و اشتباه كرده است.