اينطور نيست كه شخص هرآنچه را آرزو كند درك كند بلكه پاره‌اى از آنها را درك و در بعضى ديگر مأيوس و محروم مى‌گردد.

قوله: و قال عبد القاهر: معطوف است به [قيل‌].

قوله: بان اخّرت عن اداته: ضمير در [اخّرت‌] به كلمه [كلّ‌] و در [اداته‌] به نفى راجعست و مقصود از تأخير كل از ادات نفى مطلق تأخير است اعم از آنكه تأخير لفظا بوده يا رتبة باشد مثال تأخير لفظى همچون بيت ابو الطّيب و مثال تأخير رتبى نظير آنچه مصنّف مثال آورده و گفته است كلّ الدّراهم لم آخذ.

قوله: سواء كانت معمولة لاداة النّفى اولا: ضمير در [كانت‌] بكلمه [كلّ‌] راجعست.

قوله: و ليس بسديد: زيرا اين عطف از قبيل عطف خاص بر عام بوسيله [او] مى‌باشد و آن ممنوع است.

قوله: شامل لذلك: مشاراليه [ذلك‌] كون [كل‌] معمولة للفعل المنفى مى‌باشد.

قوله: و كذا لو عطفتها على اخّرت: يعنى در اينصورت نيز عطف سديد نيست.

قوله: لانّ التأخير عن اداة النّفى ايضا شامل له: يعنى عبارت [التأخير عن اداة النّفى‌] داراى معناى واسع و عامى است كه شامل [او معمولة للفعل المنفى‌] مى‌شود از اينرو با گفتن عبارت اوّلى ديگر نيازى به عبارت دوم نبود.

قوله: ان يخصّص التأخير بما اذا لم تدخل الخ: كه در اينصورت عطف آن هم بر [داخلة] جايز است و هم بر [اخّرت‌] و معناى‌