ترجمه‌

مصنّف گويد:

و اما ذكر مسنداليه پس بخاطر امورى است كه ذيلا مى‌شود:

الف: اصل ذكر آن است.

ب: بخاطر ضعف اعتماد بر قرينه احتياط ايجاب مى‌كند كه آن را ذكر نمايند.

ج: تنبيه بر كودن بودن سامع.

د: بمنظور ازدياد تقرير و ايضاح.

ه: براى اظهار تعظيم و بزرگداشت.

و: بمنظور اهانت و تحقير.

ز: بجهت تبرّك جستن بذكر نامش.

ح: بجهت لذّت بردن از ذكر مسنداليه.

ط: ذكر آن باين جهت استكه بخواهند كلام را بسط و تفصيل بدهند و اين در جائيست كه شنيدن كلام براى سامعه مطلوب باشد مثل: هى عصاى.

شارح گويد:

ضمير در [ذكره‌] به مسنداليه عائد بوده و در [لكونه‌] به ذكر رجوع مى‌نمايد و سپس مى‌افزايد:

علاوه بر اصل بودن ذكر مقتضى براى عدول از اصل نيز وجود دارد و بعد مى‌گويد:

تعويل در عبارت مصنّف كه مى‌گويد [ضعف التّعويل‌] به معناى [اعتماد] است.