حاصل شود بر تأليف كلام بليغ، پس روشن شد كه هربليغى فصيح بوده ولى عكس آن يعنى هرفصيح بليغ نيست.

و نيز معلوم شد كه مرجع بلاغت به اينست كه از خطاء در اداء كردن معناى مقصود بايد احتراز نمود و كلام فصيح را از غير فصيح تشخيص داد.

شارح گويد:

بلاغت در متكلّم ملكه‌اى استكه بواسطه‌اش بر تأليف كلام بليغ قدرت حاصل مى‌شود.

پس از آنچه گذشت معلوم شد كه هربليغى چه كلام بوده و چه متكلّم باشد فصيح مى‌باشد.

و تعميم اطلاق بليغ نسبت بكلام يا متكلّم يا از باب استعمال لفظ مشترك در دو معنايش بوده و يا مبنى بر اينست كه لفظ بليغ را به [كلّ ما يطلق عليه لفظ البليغ‌] تأويل مى‌توان برد.

و امّا وجه صحّت اين قضيّه موجبه كليّه يعنى كلّ بليغ فصيح اينست كه فصاحت در تعريف بلاغت بطور مطلق اخذ شده است.

سپس در ذيل [و لا عكس‌] مى‌گويد:

مقصود عكس لغوى است يعنى هرفصيحى بليغ نمى‌باشد زيرا ممكن است كلامى فصيح با مقتضاى حال مطابق نباشد و نيز ممكنست شخصى داراى ملكه‌اى بوده كه بواسطه‌اش بتواند از مقصود خود به لفظ فصيح تعبير كند ولى در عين حال كلامش با مقتضاى حال مطابق نباشد.