responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : توضيح المباني في شرح مختصر المعاني نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    جلد : 1  صفحه : 118

اسبش كه مى‌گويد:

و نسعدنى فى غمرة بعد غمرة

سبوح لها منها عليها شواهد

يعنى: و يارى مى‌كند مرا در سختى بعد از سختى اسب تند روئى كه براى او است از نفس وى بر او نشانه‌هائى بر نجابتش.

شاهد در تكرار متعدد ضمير (ها) است در (لها و منها و عليها) كه سبب عدم فصاحت بيت شده است.

كلام زوزنى و نقد شارح‌

زوزنى در مقام انتقاد باستشهاد به بيت مذكور گويد:

تكرار عبارتست از اينكه چيزى دوبار ذكر شود و تعدد تكرار به اينست كه چهار مرتبه ذكر گردد و كثرت آن باين استكه لااقل شش بار نام برده شود و حال آنكه در بيت مذكور سه مرتبه ذكر شده.

شارح در جواب گويد: مقصود از كثرت معناى مقابل واحد مى باشد و بديهيست كه كثرت باين معنا در بيت حاصل مى‌باشد.

شرح عربى‌ و تتابع الاضافات مثل قوله:

حمامة جرعى حومة الجندل اسجعى‌

فانت بمرأى من سعاد و مسمع‌

ففيه اضافة حمامة الى جرعى و جرعى الى حومة و حومة الى الجندل و الجرعى تأنيث الاجرع، قصرها للضّرورة و هى ارض ذات رمل لا تنبت شيئا و الحومة معظم الشّئ و الجندل ارض ذات حجارة و السجع هدير الحمامة و نحوه.

و قوله فانت بمرأى اى بحيث تراك سعاد و تسمع صوتك يقال فلان بمرأى منّى و مسمع اى بحيث اراه و اسمع قوله كذا فى الصّحاح‌

نام کتاب : توضيح المباني في شرح مختصر المعاني نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    جلد : 1  صفحه : 118
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست