و ان اراد أنّ الكيفيّة الّتي يقرأ بها للمرثية لا يصدق عليها تعريف الغناء فهو تكذيب للحسّ.

ترجمه:

طرح مسئله از حيث شبهه موضوعى‌

مرحوم مصنّف مى‌فرمايند:

امّا بحث در غناء از حيث دوّم كه اشتباه در موضوع باشد پس مى‌گوئيم:

از بعضى كسانيكه اهل خبره نبوده و از طلبه و مبتديان زمان ما محسوب مى‌شوند نقل شده كه وى بتقليد از برخى اعيان كه سابق مى‌زيسته گفته است:

غناء در مراثى صادق نمى‌باشد.

اينكلام بسيار عجيب است زيرا اگر وى مرادش آنستكه در تحقّق و صدق غناء مواد الفاظ دخالت دارد قطعا اينكلام تكذيب عرف و لغت است.

امّا لغت:

جهتش آنستكه در تفاسير اهل لغت هيچ نامى از مواد الفاظ برده نشده و تفصيل و شرح آن قبلا گذشت.

و امّا عرف:

بدون شكّ و ترديد اهل عرف وقتى صداى شخصى را از دور بشنوند كه مشتمل بر اطرابى است كه مقتضى رقص يا زدن آلات لهوى است حكم به غناء نموده و در آن هيچ درنگ و تأمّلى نمى‌كنند و اين طور نيست كه در حكم مزبور صبر كنند تا مواد الفاظ صوت بر ايشان مشخّص گردد آنگاه اطلاق غناء يا عدمش را بر آن بنمايند.

و اگر مقصود قائل اين باشد كيفيّتى كه مراثى با آن خوانده مى‌شوند تعريف غناء بر آنها صادق نيست، بايد بگوئيم:

اينكلام تكذيب حسّ است زيرا حس سامعه بسيارى از مراثى را مكيّف به كيفيّت غنائى مى‌انگارد.