التّرك من لوازم النّهى و معنى النّهى المطابقى هو الزّجر و الرّدع. نعم، الرّدع عن الفعل يلزمه عقلا طلب التّرك.

كما انّ البعث نحو الفعل فى الامر يلزمه عقلا الرّدع عن التّرك.

فالامر و النّهى كلاهما يتعلّقان بنفس الفعل رأسا، فلا موقع للحيرة و الشّكّ فى انّ الطّلب فى النّهى يتعلّق بالتّرك او الكفّ.

ترجمه:

جواب مرحوم مصنّف از توهّم مذكور

مرحوم مصنّف مى‌فرمايند:

جواب از توهّم مذكور اينستكه عدم بملاحظه ازلى بودنش اگر مورد قدرت نباشد منافاتى ندارد كه از حيث بقاء و استمرار مقدور مكلّف بوده و در اختيار وى باشد.

يعنى اگرچه اصل عدم در قدرت مكلّف نيست ولى بر ادامه دادنش قدرت مى‌باشد زيرا اگر قدرت بر وجود بود حتما قدرت بر عدم نيز مى‌باشد بلكه اساسا قدرت بر عدم از شئون قدرت بر وجود است و اگر استمرار و بقاء عدم امر غير مقدورى باشد وجود نيز نبايد مقدور فرض گردد چه آنكه در محلّش مقرّر است مختار قادر بكسى گويند كه اگر بخواهد انجام دهد و اگر نخواهد انجام ندهد.

و بعبارت ديگر:

نسبت قدرت به وجود و عدم يكسان مى‌باشد لذا شخصى را قادر بر بلند كردن سنگ چهل منى دانند كه بتواند آنرا بلند نيز نكند كما اينكه زمانى وى را قادر بر بلند نكردن دانند كه بر فعلش نيز قدرت داشته باشد از اينرو كسى را كه بر فعل و انجام كارى اجبار و الزام دارد نه بر فعلش قادر مختار بوده و نه بر تركش چنانچه بر عكس شخصى كه مجبور بر ترك عملى است بطوريكه نمى‌تواند آنرا ترك نكند نه بر ترك قادر مختار بوده و نه بر فعل.