هيچ يك از اين معانى مانعى از اعتبار و اخذشان بعنوان قيد در مأموربه وجود ندارد و استحاله‌اى را از اعتبار و اخذ هيچيك از اين معانى بعنوان قيد در مأموربه مانعى وجود نداشته و استحاله‌اى را كه حضرات در اخذ قصد امتثال ذكر فرموده‌اند نسبت بآنها لازم نمى‌آيد.

منتهى كلام و سخن در اينستكه آيا وجوه مزبور و معانى ياد شده بعنوان قيد در مأموربه اخذ شده‌اند بنحوى كه قوام عبادت بآنها باشد يا اينطور نيست؟

بايد بگوئيم: حقّ از نظر ما اينستكه هيچيك از آنها در مأموربه اخذ نشده‌اند.

و دليل ما بر اين مدّعى آنستكه باجماع ارباب فتوى عبادت همچون نماز وقتى به داعى امر بآن اتيان شود صحيح بوده و لو بقصد معانى مذكور آورده نشود در حاليكه اگر اينمعنانى بدون قصد امتثال معتبر مى‌بودند نمى‌بايد عبادت صحيح بوده و هرگز امر متعلّق بآنها نبايد ساقط گردد و از اينكه مى‌بينيم امر ساقط بوده و عبادت صحيح مى‌باشد و مى‌توان بخوبى كشف كرد كه قصد تقرّب باين معانى معتبر نبوده و محلّ كلام نيز آنها نمى‌باشند و در نتيجه نزاع منحصر مى‌شود در امكان اخذ قصد امتثال كه برخى آنرا ممكن و بعضى مستحيل مى‌دانند.

بيان مراد

قوله: بل رجاء لرضاه: يعنى لرضى اللّه تعالى.

قوله: لا تكون العبادة عبادة الّا بها: يعنى الّا بهذه الوجوه كما انّها لا تكون عبادة الّا بقصد امتثال الامر.

قوله: الحق انّه لم يؤخذ شيئ منها فى المأمور به: ضمير در « انّه » بمعناى « شأن » بوده و در « منها » به هذه الوجوه برمى‌گردد.

قوله: و الدّليل على ذلك: يعنى على عدم اخذ هذه الوجوه فى المأمور به.