responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : بیان المراد؛ شرح فارسی بر اصول الفقه نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    جلد : 1  صفحه : 235

متن:

4- استعمال المشتقّ بلحاظ حال التّلبّس حقيقة

اعلم انّ المشتقّات الّتى هى محلّ النّزاع باجمعها هى من الاسماء.

و الاسماء مطلقا لا دلالة لها على الزّمان حتّى اسم الفاعل و اسم المفعول، فانّه كما يصدق العالم حقيقة على من هو عالم فعلا كذلك يصدق حقيقة على من كان عالما فيما مضى او يكون عالما فيما يأتى بلا تجوّز اذا كان اطلاقه عليه بلحاظ حال التّلبّس بالمبدء كما اذا قلنا: كان عالما او سيكون عالما، فانّ ذلك حقيقة بلا ريب نظير الجوامد لو تقول فيها مثلا: الرّماد كان خشبا او الخشب سيكون رمادا.

فاذن اذا كان الامر كذلك فما موقع النّزاع فى اطلاق المشتقّ على ما مضى عليه التّلبّس انّه حقيقة او مجاز؟

ترجمه:

حقيقى بودن استعمال مشتقّ بلحاظ حال تلبّس‌

مخفى نماند تمام مشتقّاتيكه محلّ نزاع و مورد صحبت هستند اسم محسوب مى‌شوند و اسماء بطور كلّى دلالتى بر زمان ندارند حتّى اسم فاعل و اسم مفعول زيرا همانطورى كه حقيقتا بر كسيكه فعلا عالم است اطلاق اين اسم صحيح بوده عينا بر شخصى كه در گذشته عالم بوده يا در آينده متّصف بآن خواهد شد ميتوان اين نام را حقيقتا اطلاق كرد بدون اينكه مجازى مرتكب شده باشيم البتّه مشروط باينكه اطلاق باعتبار حال تلبّس ذات بمبدء باشد مثلا بگوئيم عالم گذشته يا عالم آينده كه بدون ترديد اين استعمال حقيقى بوده همچون استعمال كلمات جامد نظير آنكه گفته شود: رماد و خاكستر چوب بود يا چوب در آينده خاكستر مى‌شود چه آنكه در مثال اوّل اطلاق چوب بر خاكستر بلحاظ زمان گذشته بوده و در مثال دوّم اطلاق خاكستر بر چوب باعتبار مستقبل مى‌باشد و بعبارت روشن‌تر به خاكستر مى‌توان گفت چوب ديروز، چنانچه به چوب مى‌توان گفت خاكستر آينده.

بنابراين وقتى اطلاق مشتقّ بر ذات بملاحظه حال تلبّس، اطلاق حقيقى بوده اعمّ از آنكه تلبّس ذات بمبدء در زمان گذشته يا حال و يا آينده باشد جاى اين‌

نام کتاب : بیان المراد؛ شرح فارسی بر اصول الفقه نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    جلد : 1  صفحه : 235
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست