ولى همين الفاظ در آيه به مناسبتى در معانى ديگرى كه معانى مجازى به شمار مى روند به كار رفته اند، كه به ترتيب عبارتند از: كافر و مؤمن، ايمان وكفر، مخصوصاً الفاظ«حى» و «ميت» و «من فى القبور» علاوه بر معنى حقيقى در معنى مجازى نيز بكار مى روند، مانند مؤمن و كافر.

2. هرگاه لفظى از راه تشبيه در معنى مجازى به كار رود، هدف اين خواهد بود كه آثار فرد حقيقى بر فرد مجازى ثابت گردد. مثلاً اگر لفظ ميت در فرد مجازى (كافر) به كار رفت هدف اين است كه ويژگى فرد حقيقى «مرده» بر چنين فرد مجازى (كافر) ثابت شود و يكى ازويژگيهاى ميّت، همان عدم اسماع آن است. طبعاً چنين حكمى بر فرد غير حقيقى نيز ثابت مى گردد.

3. اثر فرد حقيقى بايد آن چنان روشن و مسلم باشد كه حكم فرد مجازى از اين طريق معلوم گردد. مثلاً عدم اسماع مردگان در قبور آن چنان روشن است كه از طريق به كار بردن اين لفظ درباره كافران لجوج و عنود،معلوم مى شود كه كافران نيز حكم «من فى القبور» را دارند.

4. مقصود از اسماع در آيه، هدايت و رهبرى است چيزى كه هست در مرده حقيقى، نخستين مرحله هدايت كه همان شنيدن است، وجود ندارد و در فرد مجازى، اسماع نتيجه بخش وجود ندارد و وجود سماع به معنى رسيدن امواج صوتى به پرده گوش آنان، بر اثر بى نتيجه بودن، به حكم عدم، فرض شده است و نتيجه اين مى شود كه آنان قابل هدايت نيستند.

با توجّه به اين نكات چهار گانه مى توتن هدف آيه را بصورت موجز چنين بيان كرد و آن اينكه: اِسماع مردگان حقيقى، مانند نفى هدايت مرده نماها، به صورت مطلق نفى نشده است،بلكه اِسماع در باره گروه نخست، و هدايت در باره گروه دوم مقيّد است، در نتيجه پيامبر بدون اذن الهى بر اين دو كار قادر نيست، و امّا در پرتو اذن او بر هر دو امكان و قدرت دارد.