مخصوصى در آن شرط نشده است. مثل وجوب قضاى نماز فوت شده.

واجب موقّت بر دو قسم است: 1. مضيّق؛ 2. موسّع. توضيح اينكه انجام دادن هر عملى محتاج به زمانى است. بنابراين اگر وقت و زمان مورد نظر شارع در واجب موقّت برابر باشد با زمان انجام دادن آن عمل، به چنين واجبى «واجب مضيّق» گويند. مثل روزه كه زمان آن از ابتداى طلوع فجر تا غروب آفتاب است. اما اگر زمان مشخص شده زيادتر از وقت مورد نياز جهت انجام دادن آن عمل باشد، به آن «واجب موسّع» گويند. مثل نماز ظهر كه از ابتداى زوال تا به اندازه به جا آوردن 8 ركعت نماز (براى حاضر) به غروب آفتاب وسعت دارد. يعنى حدود ده دقيقه وقت براى هشت ركعت نماز ظهر و عصر كافى است. اما شارع چندين ساعت اضافى براى انجام آن در نظر گرفته است. واجب غير موقّت يا فورى است و يا غير فورى.

494. واجب مطلق‌ [1]

واجب مطلق در مقابل واجب مشروط يا مقيّد است، و آن واجبى است كه وجوب آن متوقّف و مشروط به شرطى نباشد. مثل نماز نسبت به وضو و غسل و تمكين زن نسبت به شوهر كه مشروط به شرطى نيست. يعنى وجوب نفقه بر شوهر مشروط به تمكين همسر است اما وجوب تمكين زوجه مشروط به نفقه نيست. ماده 341 قانون مدنى مى‌گويد: «بيع ممكن است مطلق باشد يا مشروط ...»

سؤال: با توجه به اينكه تمام تكاليف مشروط به عقل و قدرت و بلوغ هستند كه به آنها «شرايط عامه» تكليف گويند. پس چگونه ممكن است قائل به واجب مطلق شد؟ به بيان ديگر «شرايط عامه» تكليف به ما حكم مى‌كند كه بگوئيم: اصولا واجب مطلقى وجود ندارد. جواب اين است كه در واجب مطلق و مشروط شرايط عامه تكليف مورد نظر نيست، بلكه اين تقسيم براساس ديگر شرايط (غير از شرايط عامه تكليف) است. [2]

495. واجب معلّق‌ [3]

واجب معلّق در مقابل واجب منجّز است و آن واجبى است كه وجود چيزى متوقف بر امر غير مقدور باشد. به بيان ديگر چيزى كه وجوب او فعلى و واجب در آن استقبالى باشد «واجب معلّق» نام دارد.

مثلا هرگاه شخصى در اول ماه مبارك رمضان كه ابتداى سال مالى اوست، مستطيع گردد طبعا وجوب حج فعليّت مى‌يابد. اما با توجه به اينكه حج در ماه ذى‌الحجه خواهد بود، و چندين ماه به آن‌