responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : إيضاح الكفاية نویسنده : فاضل لنكرانى، محمد    جلد : 3  صفحه : 504

فصل: لا يخفى أنّ الخاصّ و العامّ المتخالفين يختلف حالهما ناسخا و مخصصا و منسوخا فيكون الخاصّ مخصّصا تارة و ناسخا مرّة، و منسوخا أخرى، و ذلك لانّ الخاصّ ان كان مقارنا مع العامّ أو واردا بعده قبل حضور وقت العمل به، فلا محيص عن كونه مخصّصا و بيانا له. و ان كان بعد حضوره كان ناسخا لا مخصّصا، لئلا يلزم تأخير البيان عن وقت الحاجة فيما اذا كان العامّ واردا لبيان الحكم الواقعيّ، و الا لكان الخاصّ أيضا مخصّصا له كما هو الحال في غالب العمومات و الخصوصات في الآيات و الرّوايات(1).


تعارض عام و خاص‌

(1)- عام و خاص كه ظاهرا بينشان تخالف مى‌باشد [1]، چنين نيست كه هميشه در مورد آن‌ها مسأله تخصيص، مطرح باشد و خاص در هر شرايطى عنوان مخصصيت پيدا كند بلكه به اعتبار موارد و اختلاف شرائط تفاوت مى‌كند گاهى عنوان مخصّصيّت‌ [2]، زمانى عنوان ناسخيّت و گاهى عنوان منسوخيّت دارد.

سؤال: در چه مواردى تخصيص تحقّق پيدا مى‌كند؟

جواب: 1- اگر خاص و عام «مقارنا» بيان شوند [3].

2- ابتدا عام بيان شود لكن خاص، قبل از فرا رسيدن زمان عمل به عام‌


[1]عام، متضمّن يك حكم و خاص، دالّ بر حكم ديگرى است.

[2]تذكر: مخصّص در حقيقت، بيانگر مراد از عامّ است و در بحث قبل بيان كرديم كه نبايد به عام و خاص- در آن جائى كه خاص، عنوان مخصّصيّت دارد- عنوان متخالفين داد بلكه خاص، داراى عنوان شارحيّت و مفسريّت است و به‌عنوان بيان و توضيح مراد متكلّم و مولا وارد شده نتيجتا:

«مخصص»، يعنى: مبين و شارح مراد مولا.

[3]الف: در اين صورت از خاص به مخصص متصل تعبير مى‌نمايند.

ب: ... كما اذا وردا من معصومين فى زمان واحد. ر. ك: منتهى الدراية 3/ 647.

نام کتاب : إيضاح الكفاية نویسنده : فاضل لنكرانى، محمد    جلد : 3  صفحه : 504
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست