و ربما يشكل في كون الأجزاء مقدّمة له و سابقة عليه، بأنّ المركب ليس إلا نفس الأجزاء بأسرها. و الحلّ: انّ المقدّمة هي نفس الأجزاء بالأسر، و ذو المقدّمة هو الأجزاء بشرط الاجتماع، فيحصل المغايرة بينهما، و بذلك ظهر أنّه لا بد في اعتبار الجزئيّة أخذ الشّي‌ء بلا شرط، كما لا بد في اعتبار الكلّيّة من اعتبار اشتراط الاجتماع(1).

(1)- اشكال: اجزا، عنوان مقدّميّت ندارند زيرا كلمه و عنوان مقدّمه- در بحث ما- يعنى چيزى كه سابق بر مأمور به است و اجزا، تقدّمى بر مأمور به ندارند، اجزا، عين كل و عين مأمور به هستند فرضا اگر از ما سؤال كنند «نماز» چيست جواب مى‌دهيم، عبارت از:

تكبير، ركوع، سجود و تسليم است لذا مى‌گوئيم اجزا اصلا عنوان سبقت و تقدّمى نسبت به مأمور به ندارند بلكه خودشان مأمور به و به عبارت ديگر «ذى المقدّمه» هستند.

آيا مى‌توان گفت: اجزا، هم ذى المقدّمه هستند و هم مقدّمه؟ خير، لذا مى‌گوئيم اجزا، عنوان مقدميّت ندارند.

جواب: لازم نيست بين ذى المقدّمه و مقدّمه، تغاير وجودى و حقيقى باشد، لزومى ندارد كه مقدّمه، يك وجود، داشته باشد و ذى المقدّمه، وجود ديگر، همين‌كه بين آن دو، تغاير اعتبارى باشد كفايت مى‌كند.

بين اجزا و بين مركّب- يا كل- چنين تغايرى هست: اجزائى كه عنوان مقدّميّت دارند، بدون شرط هستند، فرضا نفس ركوع، سجود، تشهّد و تسليم، داراى عنوان جزئيّت و مقدّميّت هستند و شرط و ضميمه‌اى ندارند. امّا ذى المقدّمه، عبارت است از اجزا- مانند ركوع و سجود و ...- به‌شرط انضمام و اجتماع. و شرط مذكور، «كلّ» و ذى المقدّمه را درست مى‌كند پس فرق بين مقدّمه و ذى المقدّمه در باب اجزاء ماهيّت مأمور به، به اين اعتبار است كه: اجزا، بدون شرط هستند ولى ذى المقدّمه بشرط شى‌ء- يعنى به‌شرط انضمام هست- و لزومى ندارد كه داراى دو وجود خارجى باشند بلكه همان تغاير