الأمر الثّاني: إنّه ربما تقسم المقدمة إلى تقسيمات:(1).

منها: تقسيمها إلى الدّاخلية و هي الاجزاء المأخوذة في الماهيّة المأمور بها، و الخارجيّة و هي الأمور الخارجة عن ماهيّته ممّا لا يكاد يوجد بدونه(2).

(1)- براى مقدّمه، تقسيماتى ذكر شده كه اينك به بيان آن مى‌پردازيم:

مقدمه داخليّه و خارجيّه‌

(2)- مقدّمه داخليّه: «و هى الاجزاء المأخوذة فى الماهيّة المأمور به- اى الاجزاء الّتى يتركّب منها المأمور به دون الشّرائط.» مقدمه داخليّه، عبارت از اجزائى هست كه در تشكيل ماهيّت مأمور به و ذى المقدّمه مدخليّت دارد مانند ركوع، سجود و سائر اجزاى نماز.

مقدّمه خارجيّه: و هى الامور الخارجة عن ماهيّة المأمور به ممّا لا يكاد يوجد بدونه.

مقدّمه خارجيّه، عبارت از آن چيزهائى است كه در تشكيل ماهيّت مأمور به مدخليّت ندارد امّا درعين‌حال اگر بنا باشد ماهيّت مأمور به در خارج، تحقّق پيدا كند، بدون آن مقدّمه، امكان تحقّق ندارد مانند شرائط مأمور به، مثلا صلات، بدون شرائط، ممكن نيست در خارج تحقّق پيدا كند.

تذكّر: نسبت به مقدّمات خارجيّه از نظر عنوان «مقدّميّت» و از جهت «داخل بودن در بحث مقدّمه واجب» اشكالى نشده، مثلا طهارت، مقدّمه نماز هست، اگر «مقدّمه واجب» واجب شد، مصداق بارزش طهارت است كه شرط نماز مى‌باشد.

امّا نسبت به مقدّمات داخليّه از چند جهت، نزاع و بحث هست كه:

1- نسبت به مقدّمات داخليّه، مانند ركوع و سجود آيا مى‌توان گفت آن‌ها عنوان مقدّميّت دارند و آيا مى‌توان گفت: ركوع و سجود، مقدّمه نماز هستند به عبارت ديگر:

اطلاق عنوان مقدّميّت بر اجزاء مأمور به صحيح است يا نه؟

2- برفرض كه توانستيم مقدّميّت اجزا را ثابت نمائيم آيا اجزا هم داخل در بحث مقدّمه واجب هستند يا نه؟