فصل اول (در توبه)

قال اللّه تبارك و تعالى:تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ‌.[1]

معنى توبه رجوع از گناه باشد، و اول ببايد دانست كه گناه چه باشد تا از او رجوع كنند، و بايد دانند كه افعال بندگان بر پنج قسم باشد:

اوّل: فعلى كه ببايد كرد و نشايد كه نكند.

دويّم: فعلى كه نبايد كرد و نشايد كه كند.

سيّم: فعلى كه كردن آن از ناكردن بهتر باشد.

چهارم: فعلى كه ناكردن از كردن بهتر بود.

پنجم: فعلى كه كردن و ناكردن او يكسان بود.

و گناه ناكردن فعلى بود كه از قسم اوّل باشد و كردن فعلى كه از قسم دويّم باشد، و از آن همه عاقلان را توبه واجب باشد.

و اينجا نه اقوال و افعال جوارح‌[2] تنها مى‌خواهيم، بل جميع افكار و اقوال و افعال مى‌خواهيم كه تابع قدرت و ارادت هر عاقلى باشد.

[1]نور- 31.

[2]ن: و اينجا به افعال نه افعال و جوارح تنها مى‌خواهيم.