نام کتاب : قواعد فقهيه نویسنده : بجنوردى، سيد محمد جلد : 2 صفحه : 465
اگر فروشنده بگويد: «اين كالا را به تو تا يك سال به صد هزار تومان
فروختم به شرط اينكه اگر فلان حادثه در طى اين مدت رخ داد قيمت آن پنجاه هزار
تومان باشد» چون در اينجا در عوض جهل ايجاد شده و معلوم نيست كه قيمت واقعى اين
كالا چقدر است در نتيجه اين شرط باطل است.
اگر بگويد: «اين كالا را به صد هزار تومان تا يك سال به تو فروختم به
شرط اينكه اگر در طى اين مدت يك سال فلان حادثه رخ داد تو پنجاه هزار تومان از آن
صد هزار تومان را به من ببخش يا اصلا صد هزار تومان را به من ببخش» اين شرط باعث
جهل در عوض نمىشود چرا كه عوض همان صد هزار تومان است و شرط هبۀ بعضى از آن
يا همۀ آن باعث جهل در عوض نمىشود، در نتيجه اين چنين شرطى باطل نيست.
اما اگر بگويد: «كالا را به صد هزار تومان مدت دار، به مدت يك سال به
تو فروختم به شرط اينكه اگر در طى اين يك سال فلان حادثه رخ داد ثمن معجل و نقد در
نزد تو باشد اين شرط باعث ايجاد جهالت در عوض مىشود، چرا كه زمان در مقدار ثمن
تأثير مىگذارد. اما اگر بگويد: «كالا را مدت دار به مدت يك سال به تو فروختم به
شرط اينكه اگر فلان حادثه رخ داد ثمن كه در نزدت هست را به تو مىبخشم» در اينجا
ايجاد جهالت در عوض نمىشود.
حمزه]، الوسيله الى نيل الفضيله، ص 740؛ شيخ طوسى. شيخ مرعشى نجفى،قم: چاپخانۀ قيام، 1408 ق.، ص 740؛ شيخ طوسى، مبسوط، ج 2، ص 156؛ ابن زهره،غنيه، ص 528؛ عبد العزيز بن براج طرابلسى، المذهب، ج 1، ص 359؛ علامه حلّى، قواعدالاحكام، ص 153.
نام کتاب : قواعد فقهيه نویسنده : بجنوردى، سيد محمد جلد : 2 صفحه : 465