نام کتاب : قواعد فقهيه نویسنده : بجنوردى، سيد محمد جلد : 1 صفحه : 235
قرعة تمامى اين موارد را در برمىگيرد، اما چرا ما سعى در تضييق
قاعدة داريم قصورى در ادلة نيست، چيزى كه هست موضوع قرعة عينيت پيدا نمىكند. بايد
ديد عينيت پيدا كردن موضوع قرعة در كجاست؟ در جايى است كه مشكل، مشتبه، مجهول و
ملتبس وجود داشته باشد و اگر راهى باشد كه از طريق آن بتوان رفع اشكال و اشتباه
كرد قطعا قرعة جريان پيدا نخواهد كرد. زمانى مىگوييم كه امرى مشكل يا مشتبه است
كه هيچ راه ديگرى باقى نمانده باشد و در اين صورت است كه قرعة مىتواند جريان پيدا
كند. بنابراين اگر مىگوييم كه در شبهات حكمية چه وجوبية و چه تحريمية و نيز در
شبهات موضوعيۀ بدوية قرعة جريان پيدا نمىكند به اين جهت است كه با عمل كردن
به اصول و قواعد در اين موارد مشكل و مشتبهى باقى نمىماند و فقط قرعة در جايى
جريان پيدا مىكند كه شبهۀ موضوعية و مقرونۀ به علم اجمالى باشد كه يا
در آن احتياط راه نداشته باشد يا ممكن نباشد.
لذا فقهاى عظام فتوى دادهاند كه اگر كسى دو پيراهن دارد و علم دارد
كه يكى از آن دو نجس است، بايد در هر دو پيراهن نماز بخواند. در اين صورت مىتواند
قطع پيدا كند كه يكى از دو نماز او با لباس طاهر بوده و او شرط را تحصيل كرده است،
آيا در اين مورد هم مىتوان گفت كه امر مشكل است و بايد به قرعة متوسل شد؟ مسلما
نه؛ زيرا مقتضاى تنجيز علم اجمالى اين است كه مكلف موافقت قطعية كند و در هر دو
لباس نماز بخواند تا يقين پيدا كند كه يكى از دو نماز محصل غرض و قهرا باعث سقوط
امر صلاتى شده است؛ بنابراين قرعة وقتى حجت و امارة است كه هيچ راهى از براى رفع
مشكل و اشتباه وجود
نام کتاب : قواعد فقهيه نویسنده : بجنوردى، سيد محمد جلد : 1 صفحه : 235