نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 674
مدعاى طرف را درهم شكند و او را ناچار كند كه از عقيده و مدعاى خود
دست برداشته و به باطل بودن مدّعى اعتراف كند، مقصود شخص دوم آن است كه از گفتار
اصلى خود دفاع نمايد و به اعتراضات دشمن تن درندهد و او را ساكت كند.
فرق بين مجادله و مشاغبه
(1113)شرط مجادله اعتراف جازم است و بايستى يكى از دو طرف پيروز
گردد و كار به سكوت و اعتراف بكشد و اگر هيچيك تسليم بديگرى نشوند مجادله نبوده و
مشاغبه ناميده ميشود كه از اقسام مغالطه است، زيرا در مشاغبه اعتراف شرط نيست،
تفاوت ديگر مجادله و مشاغبه اختلاف در ماده است زيرا بعدا مىآيد كه ماده مجادله
مسلمات و مشهورات بادى الرأى است و ماده مشاغبه مشبهات به مشهورات است زيرا مشاغبه
بجاى جدل بكار برده ميشود و مجادله فاسد است.
اصطلاحات متداول در فن جدل
(1114)در فن مجادله اين اصطلاحات بكار برده ميشود:
(1115) 1- وضع، مدعاى
اصلى يعنى قضيهاى را كه معترض ميخواهد باطل كند (وضع) ناميده ميشود و معانى اين
كلمه در قضاياى وضعيه گذشت.
(1116) 2- سائل، شخص اول
كه براى سركوبى و درهم شكستن عقايد ديگرى ابتدا به سخن ميكند سائل ناميده ميشود،
زيرا اعتراض خود را بصورت سؤال طرح ميكند.
(1117) 3- مجيب، شخص دوم
را كه از عقيده خود دفاع ميكند مجيب مىنامند، زيرا به سؤالات طرف جواب ميدهد.
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 674