نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 598
بمعانى مختلف آمده است
2- لفظيكه بحسب ماده و
جوهر لفظ داراى معنى حقيقى و مجازى باشد چه آنكه يكى محسوس و ديگرى معقول باشد،
مثل لفظ نور كه در روشنائى محسوس، و علم، و وجود استعمال ميشود.
3- لفظيكه بحسب هيئت داراى
چند معنى باشد مانند افعاليكه در معانى اخبارى و انشائى هردو استعمال ميشوند.
(933) (دوم) مشابهت دو
قضيه از جهت مشتمل بودن آن بر الفاظيكه در اصل متعدد بوده و بواسطه اعلال بصورت
واحد درآمده و متحد شدهاند مانند لفظ مختار كه براى اسم فاعل و اسم مفعول مىآيد
و در اصل دو لفظ بودهاند.
(934) (سوم) مشابهت دو
قضيه بواسطه اختلاف احوال و عوارض غيراعلالى از قبيل اختلاف حركات و سكون و
نقطهدار و بىنقطه، مثل آنكه در عربى هرگاه بگويند غلام حسن صفت و موصوف خواهند
بود و اگر گفته شود غلام حسن بكسر نون حسن، مضاف و مضاف اليه خواهند بود، و حكما
گفتهاند واجب الوجود موجب است بصيغه اسم فاعل يعنى همه چيز را از امكان بوجوب
ميرساند و بعضى آنرا بصيغه مفعول خواندهاند و بحكما نسبت دادهاند كه آنان واجب
الوجود را فاعل بالاضطرار و غيرمختار ميدانند.
اينگونه كلمات هرگاه بدون اعراب نوشته شود يا حرف آخر آنها با سكون
تلفظ گردد موجب اشتباه خواهد گرديد، در فارسى نيز كسره اضافه و كسره موصوف گاهى
بيكديگر مشتبه ميشوند.
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 598