نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 597
يافتن صدق قضيهاى بشود آن قضيه جزء مشبهات بغير ميباشد.
(928/ 2) شبيه بمظنونات
و شبيه بمخيلاترا نام نبردهاند زيرا اگر ظن و تخيل از قضيهاى حاصل شود جزء
مظنونات و مخيلات خواهد بود و صنف جداگانهاى نميباشد تا شبيه بمظنونات ناميده
شود، و اگر ظن و تخيل و خاصيت ديگرى از قضيه ظاهر نشود سخنى بيهوده و بدون ارزش
است و قابل ذكر نميباشد.
علليكه موجب مشتبه شدن قضيهاى بقضيه ديگر ميشود
(929)هرقضيهاى كه بقضيه ديگر مشتبه گردد يا از جهت شباهت لفظ و
يا شباهت معنى آنها بيكديگر است و هريك از اين دو قسم داراى اقسامى هستند كه
بترتيب ذكر ميشود.
تشابههاى لفظى بين دو قضيه
(930)شباهت لفظى بين دو قضيه گاهى از جهت شباهت مفردات و اجزاء
قضيهاى بقضيه ديگر است و گاهى از جهت مشابهت هيئت تركيبى آنها ميباشد.
تشابه دو قضيه از جهت مفردات و اجزاء
(931)مشابهت مفردات و اجزاء قضيه بر سه قسم است:
(932) (اول) مشابهت از
جهت مشتمل بودن قضيه بر الفاظ مختلف الدلاله يعنى الفاظيكه در چند معنى مختلف بكار
ميروند و آن اشتراك ناميده ميشود.
اشتراك در فن مغالطه شامل اين اقسام ميشود:
1- لفظيكه بحسب ماده و
جوهر لفظ داراى چند معنى حقيقى باشد كه در اصطلاح اهل لغت مشترك لفظى نامدارد، مثل
لفظ عين كه
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 597