مثال اصل ضرب پنجم
هرانسانى حيوان است. بعضى از انسانها نويسندهاند. نتيجه:
بعضى از حيوانها نويسندهاند.
قياس معادل كه از افتراض حاصل ميشود
هرنويسندهاى انسان است. هرنويسندهاى خندانست.
قياس يا مقدمه اول افتراض
(صغرى كه صغراى قياس معادل است): هر نويسندهاى انسان است.
(كبرى كه صغراى قياس اصل است): هر انسانى حيوان است از اين دو مقدمه نتيجه حاصل ميشود: هر نويسندهاى حيوان است
قياس يا مقدمه دوم افتراض
(صغرى كه نتيجه قياس اول است): هر نويسندهاى حيوان است
(كبرى كه كبراى قياس معادل است): هر نويسندهاى خندان است.
نتيجه حاصله از دو مقدمه: بعضى از حيوانها خندانند. با نتيجه اصل از جهت صورت يكسان است.
مورد سوم از ضربهاى شكل سوم كه دليل افتراض شامل آن ميشود
(718) در جائى است كه صغرى موجبه جزئيه و كبرى سالبه