نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 412
شكل اول درجه اول را حايز است. و باز در همه اصناف ضروب شكل اول ضرب
اول كه هردو مقدمهاش موجبه كليه است اعتبار و سنديت بيشترى داشته و نتيجهايكه از
اين ضرب حاصل ميشود ارزش بيشتر و كاملترى دارد. و گفته شد كه پستترين درجات قياس
در سنديت شكل چهارم است زيرا ترتيب و صورتش از هرجهت برخلاف شكل اول است.
(576). امتياز شكل اول
بر ساير اشكال در سه چيز است.
(اول) آنكه لزوم نتيجه و
ترتب آن بر اين شكل خودبخود ضرورى و آشكار است و محتاج به تشبث يافتن بدليل ديگرى
نيست.
زيرا در اين شكل. اصغر مصداق اوسط است. و اوسط مشتمل بر اصغر ميباشد.
و هرحكميكه براى اوسط ثابت شده باشد مسلم است كه براى اصغر نيز بثبوت رسيده. و با
توجه يافتن به اينكه اكبر براى اوسط ثابت است و اوسط شامل اصغر و متحد با اصغر است
بطور ضرورت به نتيجه نيز علم حاصل خواهد گرديد. و لزوم نتيجه بالذات ضرورى و آشكار
است.
(577) (دوم) در صفحات
آينده بيان خواهد شد كه براى اثبات سنديت بعضى از ضروب منتجه اشكال ديگر. آنها را
به شكل اول برميگردانند. بنابراين اعتبار و سنديت شكل اول بر ساير شكلها مقدم است.
(578) (سوم) شكل اول
همه محصورات چهارگانه را نتيجه ميدهد يعنى نتيجه اين شكل در بعضى از ضروب موجبه كليه
و در بعضى موجبه جزئيه و يا سالبه كليه و گاهى سالبه جزئيه ميباشد بخلاف اشكال
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 412