كامل‌تر است. مثل اعداد كه از آحاد تأليف يافته‌اند و جسم كه از ماده و صورت يا از اتمها تركيب يافته است.

2- بعضى از مركبات خارجيه جهت اتحاد آنها آنستكه در يك محل جمع شده‌اند مثل سفيدى و سياهى كه در جسم ابلق بهم پيوسته‌اند.

3- مركب از حال و محل مثل جسم سفيد كه از سفيدى و جسم تركيب شده است.

4- مركب از اضافه و مضاف مثل پدر كه از شخص و پدرى بوجود آمده است.

5- مركب از علت فاعلى و فعل مثل بخشندگى و آن فائده‌ايست كه از كسى بديگرى برسد.

6- مركب از صورت و محل مثل افطس كه بينى مقعّر است.

7- مركب از غايت مثل انگشتر حلقه‌ايستكه براى زينت بدست ميكنند.

اينها اقسامى است كه خواجه طوسى و امام رازى هريك در شرح خودشان بر منطق اشارات آورده‌اند.

تشكيل معرف در مركبات خارجيه‌

(122) مركبات خارجيه را كه اقسامشان ذكر شد بايستى براى تعريف بذكر اجزاء بپردازند و همان اجزا را در تعريف بياورند.

و خود اجزاء اگر شناسا هستند محتاج بتعريف نيستند و الا بايستى اجزا را بحد و اگر ممكن نباشد برسم تعريف نمايند و معرفات آنها را ضمن تعريف مركب بيان كنند.