هستند كه ماهيت مجهول از آنها تأليف يافته است.

بنابراين تشكيل حد ممكن نيست مگر باينكه اجزاء و مقومات مفهومى ماهيت را گرد آورند و جمله‌اى فراهم نمايند كه اجناس و فصول ماهيت بتمامى در آن ذكر شده باشد.

ذوات بسيطه را جز بلوازم و آثار نميتوان تعريف كرد.

حدّ اشتراكات و امتيازات داخلى و ذاتى مجهول را بيان ميكند.

از تشكيل حد دو نتيجه بدست مى‌آيد:

(اول) آنكه حد موجب تصور تفصيلى ذات و آگاهى يافتن از اجزاء مشتركه و اجزاء مميزه كه داخل در ذات مجهول هستند ميشود.

(دوم) آنكه در نتيجه تصور مشاركات و مميزات موجب تشخيص دادن افراد و مصاديق ماهيت مجهول از افراد و مصاديق ماهيات ديگر ميشود و تا حدّى شناسائى كامل نسبت بمجهول بوسيله حدّ حاصل ميگردد.

شرايط تشكيل حد

(107) مقصود از حد بدست آوردن هردو نتيجه‌اى است كه ذكر شد و باين جهت بايستى كاملا مراعات شود كه مقومات ذات يعنى اجناس و فصول همگى ذكر شوند. و اگر يكى از ميان بيفتد همه ذاتيات شناخته نميشود و نتيجه‌ايكه در نظر است عايد نميگردد. و اگر تنها نتيجه دوم را در نظر گرفته باشيم يعنى بخواهيم افراد ماهيت معينى را از افراد بيگانه تشخيص بدهيم احتياجى بذكر فصول ذاتيه نيست و ميتوانيم مميزات عرضيه يعنى خاصه را بجاى فصل بياوريم زيرا تشخيص افراد ماهيت از افراد بيگانه از آن هم حاصل ميشود.