نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 173
حمل هو هو يا حمل متواطى
(63)حمل هو هو كه متواطى نيز ناميده ميشود آنستكه وجود محمول عين
وجود موضوع باشد. يعنى محمول عرض خارجى براى موضوع نبوده و مبدأ اشتقاق محمول در
خارج وجود جداگانهاى نداشته باشد.
حمل متواطى بر دو قسم است: حمل ذاتى و حمل عرضى، زيرا تعريفيكه براى
حمل متواطى ذكر شد اقسام بسيارى از فروع حمل ذاتى و عرضى را شامل ميشود:
(اول) حمل هريك از
ذاتيات بر ذات يعنى حمل اجزاء ماهيت بر ماهيت كه قسمى از حمل اولى ذاتى ميباشد حمل
هوهوى است مثل هر انسانى جسم است و هرانسانى ناطق است. خواجه طوسى در شرح منطق
اشارات گفته است ذاتى بطور مواطات بر ذات حمل ميشود[1].
(دوم) حمل ماهيت بر اجزاء مثل بعضى جسمها انسان هستند و هرناطقى
انسان است نيز بطور مواطات است.
(سوم) حمل يكى از اجزاء
ماهيت بر جزء ديگر مثل هرناطقى حيوان است و بعضى جسمها ناطق هستند چنانكه خواجه
طوسى گفته است حمل مواطاتى ميباشد.
خواجه طوسى در ضمن تعريف مركبات عقليه گفته است خاصيت
[1]شرح منطق اشارات ص 42 و تعليقات مير سيد شريف بر شرح شمسيه
ص 46.
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 173