نام کتاب : شيعه در اسلام - ط جديد نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 1 صفحه : 80
يكجا شيفته درك رمزهاى
آفرينش مىشود و بهجاى اينكه در چاله تنگ سودپرستى شخصى زندانى شوند در فضاى
نامتناهى جهان ابديت بپرواز در آمده اوج مىگيرند. وقتى كه از راه وحى آسمانى
مىشنوند كه خداى تعالى از پرستش بتها نهى مىكند و ظاهر آن مثلا نهى از سر فرود
آوردن در برابر بت است، به حسب تحليل از اين نهى مىفهمند كه غير از خدا را نبايد
اطاعت كرد، زيرا حقيقت اطاعت همان بندگى و سر فرود آوردن است و از آن بالاتر
مىفهمند كه از غير خدا نبايد بيم و اميد داشت و از آن بالاتر مىفهمند كه به
خواستهاى نفس نبايد تسليم شد و از آن بالاتر مىفهمند كه نبايد به غير خدا توجه
نمود.
و همچنين وقتى كه از زبان
قرآن مىشنوند كه به نماز امر مىكند و ظاهر آن به جا آوردن عبادت مخصوص است، به
حسب باطن از آن مىفهمند كه بايد با دل و جان كرنش و نيايش خدا را كرد و از آن
بالاتر مىفهمند كه بايد در برابر حق خود را هيچ شمرد و فراموش كرد و تنها به ياد
خدا پرداخت.
چنانكه پيداست معانى
باطنى كه در دو مثال بالايى يادآورى شد مدلول لفظى امر و نهى نامبرده نيست ولى درك
آنها براى كسى كه به تفكر وسيعترى پرداخته جهانبينى را به خودبينى ترجيح مىدهد،
اجتنابناپذير مىباشد.
با بيان گذشته معناى ظاهر
و باطن قرآن روشن شد و نيز روشن شد كه باطن قرآن ظاهر آن را ابطال و الغاء نمىكند
بلكه به منزله روحى است كه جسم خود را حيات مىبخشد و اسلام كه دينى است عمومى و
ابدى و اصلاح جامعه بشرى را در درجه اول اهميت قرار مىدهد، از قوانين ظاهرى خود
كه مصلح جامعه مىباشند، و از عقايد ساده خود كه نگهبان قوانين نامبرده هستند هرگز
دست بردار نيست.
چگونه ممكن است جامعهاى به
دستاويز اينكه دل انسان بايد پاك باشد و ارزش براى عمل نيست با هرج و مرج زندگى
كند و به سعادت برسد؟ و چگونه ممكن است كردار و گفتار ناپاك دلى پاك بپروراند يا
از دل پاك كردار و گفتار ناپاك ترشح نمايد؟
نام کتاب : شيعه در اسلام - ط جديد نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 1 صفحه : 80