خداى‌تعالى در كتاب خود مى‌فرمايد «پاكان از آن پاكان و ناپاكان از آن ناپاكانند».

و مى‌فرمايد: «زمين خوب نبات خود را خوب مى‌روياند و زمين بد جز محصول ناچيز نمى‌دهد» [1].

از بيان گذشته روشن شد كه قرآن كريم ظاهر و باطن و باطنش نيز مراتب مختلفه دارد و حديث نيز كه مبين مضمون قرآن كريم است به همان حال خواهد بود.

تأويل قرآن‌

در صدر اسلام در ميان اكثريت تسنن معروف بود كه قرآن كريم را در جايى كه دليل باشد مى‌توان از ظاهرش صرف كرده به معناى خلاف ظاهر حمل كرد و معمولًا معناى خلاف ظاهر (تأويل) ناميده مى‌شد و آنچه در قرآن كريم به نام «تأويل» ذكر شده به همين معنا تفسير مى‌گرديد.

در كتاب مذهبى جماعت و هم‌چنين در مناظره‌هاى مذاهب مختلفه كه به تحرير درآمده بسيار به چشم مى‌خورد كه در مسئله‌اى كه با اجماع علماى مذهب يا دليل ديگرى ثابت مى‌شود اگر با ظاهر آيه‌اى از آيات قرآنى مخالف باشد آيه را تأويل نموده به‌معناى خلاف ظاهر حمل مى‌كنند و گاهى دو طرف متخاصم براى دو قول متقابل با آيات قرآنى احتجاج مى‌نمايند و هر كدام از دو طرف آيه طرف ديگر را تأويل مى‌كند.

اين رويه كم و بيش به شيعه نيز سرايت نموده است و در برخى از كتب كلامى‌شان ديده مى‌شود. ولى آنچه پس از تدبر كافى در آيات قرآنى و احاديث اهل بيت به‌دست مى‌آيد اين است كه قرآنى كريم در لهجه شيرين و بيان روشن و رساى خود هرگز شيوه لغز و معما پيش نگرفته و مطلبى را جز با قالب لفظى خودش به مردم القاء نكرده‌

[1] . اعراف، آيه 58