صورت بر وجود دوم منطبق نمى‌گردد، پس وجود دوم مصداق آن نيست و درنتيجه اين همانى و عينيتى بين دو وجود نيز در كار نيست.

2- 3: برهان ابطال مثلين من جميع الجهات‌

مسئله مورد بحث از جهتى مصداق «مثلين من جميع الجهات» است. توضيح اينكه بحث در اين بود كه «آيا ممكن است يك موجود با دو وجود موجود شود يا نه؟» براى ابطال اين مطلب، از اين طريق سير كرديم كه وجود متشخص بذاته است، پس تحقق دو وجود به معناى تحقق دو شخص و دو موجود است، در حالى‌كه فرض كرده بوديم كه يك موجود است كه دو وجود دارد و اين مستلزم كثرت واحد است كه تناقض است و محال. مخالفين حكما در جواب اين برهان قائل شده‌اند كه اين دو وجود از جميع جهات مثل يكديگرند، ذاتا هيچ ميزى با يكديگر ندارند، اگر ميزى بين آنها هست عرضى است، پس تحقق يك موجود با اين دو وجود مستلزم تحقق دو شخص و دو موجود نيست و لذا تناقضى لازم نمى‌آيد. پس ايشان، براى انكار امتناع تكرر وجود و ردّ برهان آن، دست به دامن مسئله «مثلين من جميع الجهات» شده‌اند، ازاين‌رو در همين‌جا به ابطال اين مسئله نيز مى‌پردازند. علاوه‌بر اين، ملاك امتناع هردو امتناع عينيّت در حال اثنينيت است.

اين برهان مبتنى بر دو مقدمه زير است:

مقدمه اول: تحقق مثلين من جميع الجهات مستلزم تحقق تمايز و عدم تحقق تمايز است و به عبارت ديگر مستلزم عينيت در حال اثنينيت است.

مقدمه دوم: تالى بداهتا باطل است.

نتيجه: مقدم نيز باطل است، يعنى، تحقق مثلين من جميع الجهات محال است.

در قياس فوق بطلان تالى، چنانكه در 1- 3 گذشت، بديهى است اما دليل ملازمه بين مقدم و تالى اينكه مقصود از مثلين من جميع الجهات دو موجودى است كه از هيچ جهتى هيچ تفاوتى نكنند و از هر جهتى مثل هم باشند. واضح است كه تحقق چنين دو چيزى مستلزم اين است كه هيچ ميزى بين آن دو موجود نباشد و الّا اگر از جهتى از جهات ميزى وجود داشته باشد، از آن جهت مثل يكديگر نيستند و در نتيجه مثلين من جميع الجهات نخواهند بود. از سوى ديگر، دو موجودند نه يك موجود و دو تا بودن يعنى از يكديگر متمايز بودن، دوئى‌