يَنْعِقُ‌ بِما لا يَسْمَعُ إِلَّا دُعاءً وَ نِداءً بقره: 171. حكايت كافران (در اينكه سخن پيامبران را مى‌شنوند و اعتنا نميكنند) چنان است كه شخصى بحيوانى كه جز صدائى و ندائى نميشنود، بانگ زند. اين آيه در «دعو» مشروحا گفته شده است و اين لفظ فقط يكبار در قرآن مجيد آمده است.

نعل‌: فَاخْلَعْ‌ نَعْلَيْكَ‌ إِنَّكَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً‌ طه: 12. نعل بمعنى كفش است. يعنى: هر دو كفشت را بكن كه تو در وادى پاك طوى هستى.

در «خلع» علت اين خطاب را كه بموسى عليه السلام آمد گفته‌ايم اين لفظ بيشتر از يكبار در كلام الله مجيد نيامده است.

در نهج البلاغه خطبه 33 هست كه آنحضرت بابن عباس فرمود:

«مَا قِيمَةُ هَذَا النَّعْلِ‌».

قيمت اين كفش چقدر است؟

نعم‌: فعل غير متصرّفى است براى انشاء مدح. وَ نِعْمَ‌ أَجْرُ الْعامِلِينَ‌ آل عمران: 136. بهتر است پاداش عاملان‌ أَنَّ اللَّهَ مَوْلاكُمْ‌ نِعْمَ‌ الْمَوْلى‌ وَ نِعْمَ‌ النَّصِيرُ انفال: 40. خدا سرپرست شماست خوب سرپرست و خوب يار است.

نِعِمَّا: همان نعم است و «ما» تمييز آن و بمعنى شى‌ء ميباشد إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ‌ فَنِعِمَّا هِيَ‌ بقره:

271. تقدير آن «نِعْمَ‌ شيئا» است يعنى اگر صدقات را آشكارا بدهيد خوب كارى است آن. إِنَّ اللَّهَ‌ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ‌ نساء: 58. در مجمع فرموده تقدير آن «نِعْمَ‌ شيئا شى‌ء يعظكم به» است.

نَعَمْ‌: (بر وزن فرس) حرف جواب و تصديق است‌ فَهَلْ وَجَدْتُمْ ما وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا قالُوا نَعَمْ‌ ... اعراف:

44. آيا آنچه خدا وعده داده بود حق يافتيد؟ گويند آرى. اين لفظ جمعا چهار بار در قرآن مجيد آمده است:

اعراف: 44 و 114 شعراء: 42- صافات: 18.

نِعْمَة: (بكسر- ن) آنچه خدا بانسان داده در صحاح از جمله معانى آن گفته: «النِّعْمَةُ: ما أنعم به عليك» بنظر نگارنده: اصل آن از نعم (فعل مدح)