نه شقاوت و شومى. ميشود اين آيه را بآيه‌ لِأَصْحابِ‌ الْيَمِينِ‌ ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ‌ قرينه گرفت و گفت مراد از يمين در آيه سعادت و بركت است راغب اصحاب اليمين را اصحاب سعادات معنى كرده و گويد: يمين استعاره از تيمّن و سعادت است.

يَمِين‌: دست راست و طرف راست. فَراغَ عَلَيْهِمْ ضَرْباً بِالْيَمِينِ‌ صافات: 93. پس رو كرد بطرف خدايان و آنها را با دست راست ميزد و مى‌شكست بقولى مراد از يمين قوّه است‌ وَ ما تِلْكَ‌ بِيَمِينِكَ‌ يا مُوسى‌ طه: 17. اى موسى آن چيست كه بدست راست تو است. وَ نُقَلِّبُهُمْ ذاتَ‌ الْيَمِينِ‌ وَ ذاتَ الشِّمالِ‌ كهف:

18. آنها را بطرف راست و چپ ميگردانديم.

يمين بمعنى قسم و پيمان نيز آيد مثل‌ ذلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمانِكُمْ‌ إِذا حَلَفْتُمْ‌ مائده: 89. آنست كفّاره سوگندهاى شما آنگاه كه قسم خورديد. وَ إِنْ نَكَثُوا أَيْمانَهُمْ‌ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَ طَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ ... توبه:

12. و اگر پيمانهايشان را پس از بستن شكستند و در دينتان عيبجوئى كردند با پيشوايان كفر بجنگيد.

در مصباح گويد: بقولى سوگند را از آن يمين گفته‌اند كه عرب چون با هم پيمان مى‌بستند و هم سوگند ميشدند دست راست يكديگر را ميفشردند. لذا بطور مجاز سوگند را يمين گفتند. راغب نيز بآن تصريح كرده است.

أَيْمَن‌: نظير يمين است و در قرآن مجيد بمعنى طرف راست بكار رفته است. وَ نادَيْناهُ مِنْ جانِبِ الطُّورِ الْأَيْمَنِ‌ وَ قَرَّبْناهُ نَجِيًّا مريم: 52.

موسى را از جانب راست طور ندا كرديم و با طرف مناجات بودن مقرّبش نموديم. [در اينجا لازم است چند مطلب بررسى شود:] (1) يمين و سوگند شرعى آنست كه انسان بقصد ايجاد تكليف، بعمل‌