اشاره است باينكه روئيدنيها از هر جهت از روى حساب و اندازه است‌ وَ إِنْ مِنْ شَيْ‌ءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ‌ حجر: 21.

مِيزَان‌: آلت وزن. و آن هر چيزى است كه با آن توزين شود، اعمّ از آنكه قول باشد يا فعل و يا ترازوى متداول.

گر چه در لغت ميزان را ترازو، و عدل و مقدار معنى كرده‌اند ولى آنچه گفته شد مستفاد از قرآن و استعمالات است. در نهج البلاغه نامه 31 خطاب بامام حسن عليه السّلام فرموده:

«اجْعَلْ نَفْسَكَ‌ مِيزَاناً فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ غَيْرِكَ فَأَحْبِبْ لِغَيْرِكَ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِكَ وَ اكْرَهْ لَهُ مَا تَكْرَهُ لَهَا».

در اينجا مى‌بينيم كه نفس انسان ميزان است مى‌توانيم با آن كارها و محبوبات و مبغوضات خويش را توزين كنيم و در نامه 43.

به مصقلة بن هبيرة مينويسد

«... لَتَجِدَنَّ بِكَ عَلَيَّ هَوَاناً وَ لَتَخِفَّنَّ عِنْدِى‌ مِيزَاناً».

اگر اينكه ميگويند درست باشد حتما خودت را پيش من خوار خواهى يافت و ميزانت پيش من سبك خواهد شد. در اينجا مراد از ميزان مقام و منزلت است. در مجمع ذيل‌ وَ الْوَزْنُ‌ يَوْمَئِذٍ الْحَقُ‌ اعراف: 8.

فرموده: در روايت آمده:

«إِنَّ الصَّلَاةَ مِيزَانٌ‌ فَمَنْ وَفَّى اسْتَوْفَى».

در دعاى چهل و دوّم صحيفه سجّاديه درباره قرآن مجيد فرموده:

وَ جَعَلْتَهُ ... مِيزَانَ‌ قِسْطٍ لَا يَحِيفُ».

يعنى: قرآن را ترازوى عدالتى كرده‌اى كه زبانه‌اش از حق نگردد.

پس قرآن ترازوئى است براى سنجش حق و باطل.

قرآن مجيد اين لفظ را در ترازوى متداول و غيره بكار برده است مثل:

وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ وَ الْمِيزانَ‌ بِالْقِسْطِ انعام: 152. يعنى پيمانه و ترازو را بانصاف تمام كنيد و ناقص ننمائيد.

اين آيه در ترازوى معمولى و آلت سنجش اموال است.

وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ‌ الْمِيزانَ‌. أَلَّا تَطْغَوْا فِي‌ الْمِيزانِ‌ رحمن: 7 و 8.